Κάθε φορά που γράφουμε κάτι σχετικά με την απύθμενη ανοησία που χαρακτηρίζει τους ανθρώπους γύρω μας, θεωρούμε ότι είναι και η τελευταία φορά. Και κάθε φορά η πραγματικότητα έρχεται και μας διαψεύδει με τον πιο ηχηρό τρόπο. Διαβάζω, για παράδειγμα την περίπτωση του 18χρονου Ρεϊντέριους Γκλεν Κόλινς από τη Φλόριντα ο οποίος ανέβασε στο Facebook ένα επτάλεπτο βίντεο στο οποίο καυχιέται για μια διάρρηξη που μόλις έκανε, δείχνοντας μάλιστα στην κάμερα και μια τσάντα με τα κλεμμένα χρήματα (ναι, το βίντεο υπάρχει ακόμα ονλάιν, εδώ) και αναρωτιέμαι “είναι δυνατόν;”
Προφανώς είναι –για την ακρίβεια ήταν (το περιστατικό έγινε πριν από τρεις εβδομάδες όμως δεν κυκλοφόρησε νωρίτερα)- και ο νεαρός είχε την τύχη που θα περίμεναν όλοι πέρα από τον ίδιο: κάποιο από τα 5,700 views προερχόταν από κάποιον σχετικό με τα θύματα της διάρρηξης ή με την αστυνομία, κάποια άλλα, προφανώς, από την ίδια την αστυνομία και ο κ. Κόλινς συνελήφθη. Υποθέτω ότι ο δικηγόρος του θα προσπαθεί να βρει έναν τρόπο να κλείσει μια συμφωνία με τον εισαγγελέα επικαλούμενος μειωμένες διανοητικές ικανότητες – αμφιβάλω πάντως αν όπως και να 'χει, ο πελάτης του θα καταφέρει να τη γλυτώσει χωρίς κάποια μάλλον βαριά ποινή.
Υπάρχει ωστόσο μια δεύτερη σκέψη που μου περνάει από το μυαλό: πρόκειται για συνηθισμένη ανοησία ή για κάποιο νέο είδος ανοησίας που σχετίζεται με τη συμπεριφορά μας ονλάιν; Θέλω να πω, προφανώς η ανοησία είναι ανοησία, όμως αμφιβάλλω αν ο κ. Κόλινς ή οποιοσδήποτε άλλος που έχει κάνει κάτι ανάλογο θα έβγαινε στην πλατεία της πόλης του να φωνάξει “Έκανα διάρρηξη σε ένα σπίτι εκεί κι εκεί και έκλεψα τόσα λεφτά και κοσμήματα!” ή ότι φεύγοντας από τον τόπο του εγκλήματος θα πήγαινε σε ένα τηλεοπτικό στούντιο και θα έβγαινε στον αέρα για να κάνει την ίδια δήλωση. Για την ακρίβεια, είμαι βέβαιος ότι αν κάποιος του έλεγε ότι σκεφτόταν να κάνει κάτι τέτοιο, θα τον αποκαλούσε ο ίδιος “ανόητο”.
Τι είναι αυτό που μας κάνει να αντιμετωπίζουμε το Facebook ή οποιοδήποτε άλλο ψηφιακό μέσο σαν κάτι λιγότερο από έναν δημόσιο χώρο στον οποίο αυτά που παρουσιάζουμε εκτίθενται –δυνητικά- σε όλους; Τι είναι αυτό που μας κάνει να μη συνειδητοποιούμε ότι αυτή τη στιγμή, το κοινό που έχει το Facebook είναι μεγαλύτερο από αυτό που είχε, έχει ή θα έχει οποιοδήποτε ΜΜΕ στην ιστορία, όσο ισχυροί και αν είναι οι ιδιοκτήτες του; Εν ολίγοις, τι είναι αυτό που κάνει το Δίκτυο να μας φαίνεται λιγότερο πραγματικό και, άρα, αποστασιοποιημένο από τις υπόλοιπες δράσεις μας; Και ναι, γράφω στο πρώτο πληθυντικό γιατί υπάρχουν φορές που πιάνω και τον εαυτό μου να αισθάνεται ένα τηλεοπτικό κανάλι ή μια εφημερίδα σαν κάτι ισχυρότερο.
Η εύκολη απάντηση είναι η συνήθεια –και ίσως για κάποιον που διανύει την πέμπτη πενταετία της ζωής του να είναι και η σωστή απάντηση. Όμως άνθρωποι όπως ο Ρεϊντέριους Γκλεν Κόλινς γεννήθηκαν μετά την εξάπλωση του Internet, πράγμα που σημαίνει ότι οφείλει να αντιλαμβάνεται το μέγεθός του. Ή ίσως από την άλλη αυτός να είναι ακριβώς ο λόγος: επειδή το Internet ήταν πάντοτε εκεί και επειδή όντας, ουσιαστικά, ένα παιδί που ως τώρα το χρησιμοποιούσε για παιδικά πράγματα, αδυνατεί να αντιληφθεί περί τίνος πρόκειται. Όποια και αν είναι η απάντηση πάντως, ομολογώ ότι δε με κάνει να κοιμάμαι πιο ήσυχος σε ό,τι σχετίζεται με το μέλλον της ανθρωπότητας.
Σχόλια