Ξεκίνησα να γράφω για το 12 αρκετές φορές αλλά όπως και αν άρχιζα τα κείμενα, πάντα τα τελείωνα με Ctrl-A και Delete. Δεν μου άρεσε τίποτα. Οι ώρες περνούσαν, η νύχτα βάραινε όλο και πιο πολύ και το Jack Daniel's τελείωνε.
Όχι, δεν θα άνοιγα το δεύτερο μπουκάλι. Παράτησα την προσπάθεια για λίγο και πήγα στον καναπέ να αλλάξω στάση. Λίγη χαλάρωση θα βοηθούσε να ξεμπλέξουν όσα είχα ανακατέψει στο μυαλό μου τόση ώρα. Πράγματι, μετά από λίγα λεπτά, θυμάμαι ότι είδα ολοκάθαρα τον μυστικό δείπνο του Λεονάρντο Ντα Βίντσι με τους δώδεκα απόστολους να με κοιτάζουν επιτημητικά. Κοιτάζοντας τα πρόσωπά τους καλύτερα, είδα να γίνονται σιγά-σιγά ασπρόμαυροι και αναγνώρισα ανάμεσά τους και γυναικείες φιγούρες. Οι δώδεκα θεοί του ολύμπου είχαν κάνει κατάληψη στον πίνακα, ενώ στο φόντο έκαναν παρέλαση οι αστερισμοί του ζωδιακού κύκλου. Ωραίο φαινόταν, αλλά αισθάνθηκα κάπως ανήσυχα, σαν κάτι να μην πήγαινε καλά.
Ίσως το πρόβλημα ήταν ότι όλες οι φιγούρες εξακολουθούσαν να με κοιτάζουν με έντονο ύφος. Ακόμα και όταν οι δώδεκα θεοί έφυγαν, αυτό δεν βοήθησε ιδιαίτερα, αφού τη θέση τους πήραν οι δώδεκα φιγούρες της τράπουλας. Ένιωσα σαν την Αλίκη στη χώρα των θαυμάτων όταν είδα την ντάμα κούπα να με δείχνει με το δάχτυλο και δώδεκα πίθηκοι κρεμασμένοι από το ταβάνι πήδηξαν πάνω μου. Το τελευταίο που θυμάμαι ήταν ο Ιησούς στο κέντρο της εικόνας να με κοιτάζει αγανακτισμένος που του έκανα μπάχαλο το δείπνο.
Οι δώδεκα πίθηκοι έφυγαν από πάνω μου μόλις άκουσαν τη φωνή της γυναίκας μου που απορούσε γιατί κοιμήθηκα στον καναπέ και γιατί είχα το δάχτυλο στο σαγόνι μου σαν να σκεφτόμουν κάτι. Απόρησα κι εγώ, αλλά δεν είχα απάντηση. Ρώτησα τι ώρα είναι. Επτά και πέντε. Το μυαλό μου έκανε αμέσως τον άκυρο συνειρμό και θυμήθηκα. Επτά και πέντε ίσον δώδεκα. Οι πίθηκοι ξαναγύρισαν.
Όχι, δεν έφταιγε το Jack Daniel's. Λίγο ήταν, έχω αντέξει πολύ περισσότερο. Απλά, αν φορτώνεις πολύ το μυαλό σου για πολλές μέρες, κάποτε επαναστατεί. Σου πετάει στα μούτρα ένα σωρό άκυρες εικόνες και μετά κλείνει τον διακόπτη και κοιμάται. Άσε μας ρε φίλε να χαλαρώσουμε λίγο, βγάλε μας από την πρίζα.
Εντάξει λοιπόν. Πήγα και έβαλα καφέ και γύρισα το διακόπτη δοκιμαστικά στο "πρόσω ημιταχώς". Στο μυαλό μου γύριζε η μελωδία από ένα ανύπαρκτο τραγούδι: "12 men on the moon". Είχα διαβάσει χθες ότι συνολικά δώδεκα άνθρωποι έχουν περπατήσει στο φεγγάρι και για κάποιο λόγο μου κόλλησε. Ίσως ήταν η μελωδία από το "Man on the moon" των REM. Πρέπει να το ξανακούσω, να θημηθώ. Οι πίθηκοι χοροπηδάνε ακόμα στο κεφάλι μου και κάνουν θόρυβο.
Ήπια δυο γερές γουλιές σκέτο καφέ και κάθησα στο γραφείο μου. Έριξα μια ματιά στα τα e-mail μου αλλά δεν είδα κάτι καινούριο. Εκεί, πάνω-πάνω, ήταν τα τελευταία που είχα λάβει χθες, από την Dozenal Society of America και την Dozenal Society of Great Britain με τα οποία μου ζητούσαν να κάνω ό,τι μπορώ για να προωθήσω το δωδεκαδικό σύστημα με το επόμενό μου άρθρο.
Πως είπατε; Δεν είχατε ιδέα ότι υπήρχαν τέτοιες οργανώσεις; Καλά, πιστέψατε ότι αστειευόμουν όταν σας έλεγα για την επίσκεψη που δέχθηκα από τους κυρίους με τις περίεργες γραβάτες με τις επτά βούλες; Χμμ... μάλλον πρέπει να σας πω και για τις διαμαρτυρίες και απειλές που έχω δεχθεί εξαιτίας του ότι στο ένατο άρθρο μίλησα για το iPad και όχι για τo μεγαλείο του ίδιου του αριθμού 9...
Σκέφτομαι σοβαρά, για να προστατεύσω τη σωματική μου ακεραιότητα, να σταματήσω να μιλάω για ψηφία και αριθμούς και να το γυρίσω στα ζώδια. Καλή ευκαιρία, μια και μιλάμε για το δώδεκα. Θα έχω και μεγαλύτερη αναγνωσιμότητα. Θα με καλέσουν και σε πρωινάδικα, θα γίνω διάσημος.
Ίσως και όχι. Δεν μου αρέσει να ξυπνάω πολύ πρωί. Θα συνεχίσω κι όσο αντέξω (αν ξεπεράσω και το τρομερό 13 θα έχω πολλές ελπίδες πιστεύω).
Και εδώ που τα λέμε, όσο παράξενες και αν φαίνονται οι οργανώσεις για το δωδεκαδικό σύστημα, δεν έχουν και άδικο. Βλέπετε, το δεκαδικό σύστημα δεν έχει κανένα ιδιαίτερο πλεονέκτημα σε σχέση με το δωδεκαδικό. Ίσα-ίσα, που το αντίθετο συμβαίνει. Ο λόγος είναι απλός: Το δέκα διαιρείται ακριβώς μόνο με το 2 και το 5, ενώ το δώδεκα με το 2, το 3, το 4 και το 6. Αυτό σημαίνει ότι μετρώντας σε δωδεκάδες, μπορούμε να μοιράσουμε πολύ πιο εύκολα σε ίσα μέρη (δεν είναι τυχαίο που η ντουζίνα χρησιμοποιήθηκε ευρέως στο εμπόριο και εξακολουθεί να χρησιμοποιείται στις μέρες μας).
Εκτός από την ντουζίνα, το δωδεκαδικό σύστημα είναι κοντά μας πολύ έντονα και στη μέτρηση του χρόνου. Η μέρα και η νύχτα έχουν από 12 ώρες, ενώ 12 είναι και οι μήνες. Αν χρησιμοποιούσαμε και στη γραφή μας το δωδεκαδικό σύστημα αντί του δεκαδικού, οι καθημερινοί υπολογισμοί μας θα ήταν πιο εύκολοι, τόσο για το λόγο που ανάφερα πριν (τις εύκολες διαιρέσεις) όσο και επειδή πολλοί από τους υπολογισμούς μας αφορούν χρόνο (ώρες, μέρες, μήνες, χρόνια, τόκους κλπ).
Επειδή δε το δώδεκα έχει περισσότερους διαιρέτες από το δέκα και ένας από αυτούς είναι το 3 που είναι μικρότερο του 5, στο δωδεκαδικό είναι γενικά λιγότερα τα κλάσματα που γράφονται με επαναλαμβανόμενα δεκαδικά ψηφία, π.χ. το 1/3 στο δεκαδικό είναι 0,333333... ενώ στο δωδεκαδικό 0,4 (τέσσερα δωδέκατα δηλαδή), το 1/6 στο δεκαδικό είναι 0,166666... ενώ στο δωδεκαδικό 0,2 (δύο δωδέκατα) κλπ.
Στην πραγματικότητα, το μόνο άλλο σύστημα που είναι καλύτερο από το δωδεκαδικό με αυτή την έννοια είναι το εξηκονταδικό, επειδή επιπλέον διαιρείται ακριβώς και με το 5 (για την ακρίβεια με τα 2,3,4,5,6,10,12,15,20,30). Έχω ξαναμιλήσει γι αυτό και πως ξεκινώντας από τους Βαβυλώνιους και τους Σουμέριους άντεξε στον χρόνο, χρησιμοποιώντας τον ίδιο τον χρόνο σαν όχημα, αφού με βάση αυτό μετράμε ακόμα τα λεπτά και τα δευτερόλεπτα (αλλά και τα λεπτά και τα δευτερόλεπτα της μοίρας στον κύκλο). Το κακό με το εξηκονταδικό είναι ότι χρειάζεται να μάθεις 60 διαφορετικά ψηφία και η προπαίδειά του είναι τεράστια :/
Αν σας φαίνεται παράξενο το δώδεκα σε σχέση με το δέκα, είναι ίσως επειδή από μικροί έχουμε μάθει (και συνηθίσει) να συνδυάζουμε το δέκα με τα δάχτυλά μας, τα οποία και ήταν τα πρώτα εργαλεία μέτρησης του καθένα μας. Τι θα λέγατε όμως αν σας έλεγα ότι το να μετράμε ως το δέκα με τα δάχτυλά μας δεν είναι καθόλου μα καθόλου αποδοτικό; Τι θα λέγατε αν σας έλεγα ότι μπορούμε εύκολα και απλά να μετρήσουμε μέχρι το 12 με ένα μόνο χέρι ή μέχρι το 24 και με τα δύο; Κοιτάξτε τα δάχτυλά σας προσεκτικότερα και θα δείτε ότι το καθένα από αυτά αποτελείται από τρία κομμάτια, τις τρείς φάλαγγες που ορίζονται από τα αντίστοιχα τρία οστά. Χρησιμοποιώντας τον αντίχειρα για να δείξετε διαδοχικά τις φάλαγγες των δακτύλων σας, μπορείτε εύκολα και γρήγορα να μετρήσετε μέχρι το δώδεκα με ένα μόνο χέρι. Υπάρχουν λαοί που μετρούν έτσι και σήμερα και απορώ γιατί δεν το μαθαίνουμε κι εμείς τα παιδιά μας στο σχολείο.
Αν χρησιμοποιήσεις βέβαια δυαδικό σύστημα, μπορείς να μετρήσεις μέχρι το 15 με το ένα χέρι (δείχνοντας τα άλλα δάχτυλα με τον αντίχειρα), ή μέχρι το 31 ανοιγοκλείνοντας όλα τα δάχτυλα συμπεριλαμβανομένου του αντίχειρα (quiz: τι θα σήμαινε γνωστή και πολυχρησιμοποιημένη χειρονομία αν μετρούσαμε έτσι στο δυαδικό; απάντηση: 4, βρείτε τη χειρονομία), αλλά ας μην το παρακάνουμε σήμερα.
Παρά τα πλεονεκτήματα του δωδεκαδικού βέβαια, είναι μάλλον αδύνατο να αλλάξει κάτι σήμερα και να αντικατασταθεί το δεκαδικό, που είναι ήδη βαθιά ριζωμένο στην αντίληψη όλων. Από τη στιγμή μάλιστα που βασιζόμαστε όλο και περισσότερο στις μηχανές για τους υπολογισμούς, αποκτά μικρότερη σημασία το σύστημα που χρησιμοποιούμε.
Αφήστε που το κλασικό "πάρε πέντε" θα γίνει "πάρε δώδεκα" με κλειστό τον αντίχειρα ή "πάρε δεκατέσσερα" με τελείως ανοικτή παλάμη. Που να αλλάζουμε συνήθειες και χειρονομίες τώρα...
Πέρασε ή ώρα. Πιέζω το F12 στο πληκτρολόγιο του Mac για να αυξήσω την ένταση στα ακουστικά. Ακούω το θέμα από την ταινία "12 πίθηκοι", μια από τις αγαπημένες μου. Κοιτάζω το ψηφιακό ρολόι. Δώδεκα, κι ούτε ένα τηλεφώνημα. Ούτε ένα e-mail. Οι εκδότες μου περιμένουν το άρθρο υπομονετικά. Θα τους το στείλω με δώδεκα ώρες καθυστέρηση, ελπίζω να καταλάβουν.
Καλή σας μέρα.
Σχόλια