8, 16, 32, 64...

- 8 bits

- 16 bits

- 32 bits

- πολλά bits και bytes

Θυμάστε για το γιουβετσάκι που λέγαμε την προηγούμενη εβδομάδα; Ε, δεν το έφαγα. Όχι επειδή ήρθαν οι κύριοι με τα μαύρα, απλά υπερίσχυσαν άλλες απόψεις και είχαμε πιλάφι τελικά.

Οι κύριοι με τα μαύρα δεν ξαναήρθαν. Έχουν περικοπές μάλλον κι εκείνοι λόγω κρίσης και έχουν κόψει τις πολλές επισκέψεις. Αυτή τη φορά, μου έστειλαν το μήνυμά τους μέσω e-mail, σε βιντεάκι. Με λίγα λόγια μου είπαν ότι, αν και δεν αποκάλυψα κάτι κρίσιμο, είπα περισσότερα από όσα έπρεπε και θα με παρακολουθούν από εδώ και στο εξής στενότερα. Στο τέλος μου ζήτησαν να αυτοκαταστρέψω το μήνυμα μόνος μου, διότι ο προγραμματιστής τους που έφτιαχνε τους ιούς αυτοκαταστροφής απολύθηκε και ο μάγειρας δεν τα κατάφερνε πολύ καλά με αυτά. Τώρα θα μου πείτε, πως απολύουν προγραμματιστή και κρατάνε τον μάγειρα, αλλά τι να σας πω... κάτι θα μαγειρεύουν αυτοί.

Το βιντεάκι το έσβησα βέβαια, αλλά μη φανταστείτε ότι καταστράφηκε κιόλας. Ακόμα κάπου στο δίσκο μου είναι, απλά δεν φαίνεται που. Το ίδιο συμβαίνει και με όλα τα αρχεία που σβήνουμε στους υπολογιστές μας. Ακόμα κι αν κάνουμε format στο δίσκο ή σβήσουμε τα partitions, τα περιεχόμενά των αρχείων μας μένουν σκόρπια στο δίσκο μέχρι να γραφτεί κάτι άλλο πάνω τους.

Αυτό βέβαια μπορεί να είναι και θετικό, αν για παράδειγμα σβήσουμε κατά λάθος κάτι σημαντικό, αφού μπορούμε να το επαναφέρουμε με τη χρήση κατάλληλων εργαλείων (όχι πάντα, αλλά μπορεί να γίνει). Φυσικά όμως, σημαίνει επίσης και ότι αν ο δίσκος μας πέσει στα χέρια κάποιου που έχει τη γνώση και τη διάθεση να το κάνει, τότε τα δεδομένα μας, ακόμα και αυτά που έχουν σβηστεί, μπορεί να είναι στη διάθεσή του. Αλλά το ξέρατε αυτό, έτσι;

Προσέξτε λοιπόν τα ευαίσθητα δεδομένα σας. Αν θέλετε να κρατήσετε σε αρχείο κάτι πολύ σημαντικό ή που απλά δεν θέλετε να δει άλλος, ακόμα κι αν το σβήσετε, πετάξετε ή χάσετε το δίσκο σας, φροντίστε τουλάχιστον να το κρυπτογραφήσετε. Κι αν απλά θέλετε να σβήσετε κάτι και να χαθεί οριστικά, χρησιμοποιήστε κάποιο από τα εργαλεία (π.χ. το Eraser) που κάνουν αυτή τη δουλειά και σβήνουν πραγματικά ένα αρχείο, γράφοντας τυχαία bytes πάνω στα δεδομένα του. Υπάρχουν βέβαια και κάποιες (ακριβές) τεχνικές που μπορούν να διαβάσουν ακόμα και σβησμένα δεδομένα από τα υπολείμματα μαγνητισμού που αφήνουν στο δίσκο, αλλά αν δεν δουλεύετε στις μυστικές υπηρεσίες ή δεν ανησυχείτε γι αυτές, τα εργαλεία αυτά θα κάνουν τη δουλειά σας.

Καλό είναι πάντως να προσέχετε με οτιδήποτε καταστρέφει οριστικά κάτι, μην τυχόν και χαλάσετε κάτι άλλο κατά λάθος. Με κυνηγάνε που με κυνηγάνε οι τύποι με τα μαύρα, μην γίνει τίποτα και με κυνηγάτε κι εσείς για λίγα σβησμένα bits και bytes.

Και μια που το έφερε η κουβέντα για bits και bytes, δίσκους και δεδομένα, θυμήθηκα τον πρώτο σκληρό δίσκο που αγόρασα, κάπου στο 1991. Ήταν ένας από τους κορυφαίους σε επιδόσεις της εποχής, με την φοβερή χωρητικότητα των 100ΜΒ (MegaBytes, όχι GigaBytes). Για να καταλάβετε περίπου την αναλογία, φανταστείτε ένα νόμισμα του 1 ευρώ δίπλα σε ένα DVD. Ο δίσκος μου χωρούσε ότι θα χωρούσε και το ευρώ αν ήταν γραμμένο σαν DVD και είχε και την τρύπα στη μέση. Αν υπήρχαν τότε τα MP3, θα χωρούσε άνετα καμιά τριανταριά τραγουδάκια...

Παρ' όλα αυτά, ένιωθα υπέροχα τότε με το καινούριο μου PC με τον τεράστιο δίσκο, τον γρήγορο επεξεργαστή 386SX στα 16MHz και τα 2 ολόκληρα MB μνήμη (η σύγκριση της μνήμης με ένα τυπικό σημερινό PC είναι σαν τον πληθυσμό της μισής Αθήνας σε σχέση με την Κίνα και την Ινδία μαζί). Και γιατί να μην νιώθω καλά δηλαδή; Έτρεχα άνετα δύο λειτουργικά συστήματα (Unix και Windows 3.11), η 800x600 ασπρόμαυρη οθόνη ήταν παραπάνω από αρκετή για την επεξεργασία κειμένου και τον προγραμματισμό που έκανα τότε, και η πασιέντζα δούλευε το ίδιο καλά όπως και στα σημερινά τετραπύρηνα θηρία.

Αφήστε που είχα και modem, πρέπει να έπιανε μέχρι και 4.800bps στην τηλεφωνική μου γραμμή... Όταν συνδέθηκα πρώτη φορά με το PC του φίλου μου του Τάσου και κάναμε το πρώτο chat στο terminal, φάνηκε μαγικό. Μπορούσαμε και κάναμε copy-paste κείμενα, φοβερά πράγματα. Και γρήγορα, έτσι; Μιλάμε για ούτε 5Kbps, χίλιες φορές κάτω από μια καλούτσικη ADSL που "κουμπώνει" στα 5Mbps. Αν κατέβαζες ένα μικρό MP3 των 3MB με αυτή την ταχύτητα, θα χρειαζόσουν περίπου μιάμιση ώρα. Αλλά είπαμε, δεν υπήρχαν MP3 τότε...

Τα μόνα πράγματα με τα οποία μπορούσες να συνδεθείς την εποχή εκείνη, ήταν κάτι ιδιωτικές BBS (Bulletin Board Systems) οι οποίες είχαν αρχίσει να εμφανίζονται νωρίτερα, κάπου στο 1987 αν θυμάμαι καλά. Οι BBS ήταν στην ουσία κάποια PC με ένα ή περισσότερα modems και αντίστοιχες τηλεφωνικές γραμμές, στις οποίες καλούσες με το modem και αν δεν ήταν κατειλλημένες, συνδεόσουν και μπορούσες να δεις το περιεχόμενο που είχε βάλει εκεί ο διαχειριστής ή τα άλλα μέλη. Λόγω των περιορισμένων γραμμών, υπήρχε και περιορισμός χρόνου (η γραμμή έπεφτε μετά από μισή ή μία ώρα, αν δεν είχε πέσει στο μεταξύ λόγω κακής ποιότητας σύνδεσης ή αν δεν ήθελαν οι γονείς μας να πάρουν τηλέφωνο) και αν ήθελες περισσότερο χρόνο, μπορούσες να πληρώσεις συνδρομή για περισσότερα προνόμια.

Σε μια εποχή που το Internet δεν ήταν αυτό που ξέρουμε σήμερα, ούτε είχε φτάσει ακόμα στην Ελλάδα, οι BBS ήταν ότι κοντινότερο σε μια δικτυακή κοινότητα μπορούσε να υπάρξει. Πηγαίναμε από την μία BBS στην άλλη, διαβάζαμε και συμμετείχαμε σε διάφορα θέματα συζητήσεων, κατεβάζαμε κείμενα, φωτογραφίες και κάποια υποτυπώδη βίντεο της εποχής, παίζαμε text-based PRG και γενικά γινόταν σε αρκετά περιορισμένη κλίμακα ότι γίνεται σήμερα στα forums, στα blogs και αλλού (ναι, υπήρχαν και ροζ BBS με συνδρομή).

Αν σε κάποιους θυμίζουν κάτι τα ονόματα Acrobase, Amazing Remote, Αργώ, Matrix, Hypercomm, Gate, Compulink, τότε είσασταν κι εσείς μέλη της παρέας μας τότε. Υπήρχαν κι άλλες BBS που δεν τις θυμάμαι (κι ίσως γράφω λάθος και κάποιες παραπάνω), αλλά μικρή σημασία έχει. Αυτό που είναι σημαντικό είναι ότι υπήρξαν και άνοιξαν νέους ορίζοντες σε κάποιους. Τους έδειξαν έναν εναλλακτικό τρόπο επικοινωνίας, την δύναμη της δικτύωσης, την αξία του περιεχομένου, τη δυναμική της online κοινότητας. Ήταν ένας πρόδρομος του Internet, γι αυτούς που έσπευσαν να το υιοθετήσουν μόλις έγινε διαθέσιμο, είτε ως χρήστες, είτε ώς πάροχοι (και η HOL π.χ. ξεκίνησε ως BBS).

Κι όλα αυτά γίνονταν με χίλιες φορές μικρότερους δίσκους, μνήμες, ταχύτητες επεξεργαστών και δικτύων. Για το διαθέσιμο περιεχόμενο και ρυθμούς της εποχής, ήταν αρκετό. Ίσως και να μην ήταν, θα πουν κάποιοι, γι αυτό εξελίχθηκαν τα πράγματα. Αλλά αυτό που μπορούσε να γίνει, γίνονταν. Όπως γίνονταν και παλιότερα (ή πολύ παλιότερα), άλλα πράγματα, με διάτρητες κάρτες, με λιγότερα μέσα, με μικρότερες ταχύτητες, με άλλους ρυθμούς. Όπως θα γίνονται και στο μέλλον, με τρελλές ταχύτητες, με τεράστιους όγκους, νέες τεχνικές, απίστευτες νέες δυνατότητες.

Αυτό είναι που με ενθουσιάζει με την τεχνολογία. Είναι ένα ταξίδι στο χρόνο, μια μηχανή που μας πάει μπροστά. Φτιαγμένη από ανθρώπους με ανάγκες και πάθος, για να καλύψει τελικά τις ανάγκες και τα πάθη όλων. Με αρνητικές συνέπειες ίσως, αλλά και θετικές. Όπως και για κάθε εργαλείο, εμείς είμαστε αυτοί που το κινούμε και οφείλουμε να το κάνουμε σωστά, να μην κατηγορούμε αυτό για τα δικά μας λάθη.

Οι ψηφιακές χωρητικότητες και ταχύτητες αυξάνονται συνεχώς αλλά το byte που έχουμε συνήθως σαν βάση για τις μετρήσεις τους εξακολουθεί να έχει 8 bits. Έτσι, για να μας θυμίζει κάποιο ξεκίνημα, και να μας δείχνει πόσο μέλλον έχουμε ακόμα.