- 13 αποστολές
- 13 ψωμιά
- 13 γρουσούζικο
- 13 τυχερό
Πάνε σχεδόν 40 χρόνια από τότε που ο δεύτερος πιλότος του Απόλλων 13 είδε τον χάρο με τα μάτια του και ενημέρωσε το Χιούστον ότι κάτι είχε πάει στραβά και ότι καλά θα έκαναν να τους διακτίνιζαν γρήγορα-γρήγορα πίσω στη γη και να άφηναν το φεγγάρι για άλλη μέρα. Δεν ξέρω πως ακριβώς αντέδρασε όταν του είπαν ότι αυτά που είχε δει στην τηλεόραση ήταν επεισόδια του Star Trek και όχι εκπαιδευτικά βίντεο και ότι το σύστημα διακτινισμού δεν ανήκε στον τυπικό εξοπλισμό των διαστημικών οχημάτων της εποχής, αλλά είμαι σίγουρος ότι δεν του άρεσε ιδιαίτερα.
Και πως να σου αρέσει δηλαδή να είσαι 320.000 χιλιόμετρα μακριά από τη γη, έτοιμος σχεδόν να προσγειωθείς στο φεγγάρι (εχμ.. προσεληνωθείς μήπως;), να μπεις κι εσύ στον κλαμπ των φεγγαροπερπατητών (νισάφι πια με τον Άρμστρονγκ) και να παθαίνει βλάβη το σκάφος... Δηλαδή, τι γκαντεμιά είναι αυτή; Τόσα Απόλλων πήγαν καλά, το 11 και το 12 προσεληνώθηκαν, γιατί να πάθει ζημιά το 13;
13 είπατε; "Ρε σεις", είπε στους συναδέλφους του, "το σκεφτήκαμε καλά που ανεβήκαμε σε σκάφος με το νούμερο 13;"... Ο κυβερνήτης δεν απάντησε, χωμένος ανάμεσα σε διακόπτες, καλώδια και εγχειρίδια λειτουργίας, ενώ ο τρίτος του πληρώματος κρατούσε στα χέρια του την αστερόεσσα με τις 13 ρίγες και μουρμούριζε κοιτάζοντας από το φινιστρίνι: "καταταγείτε μας έλεγαν...".
Η αλήθεια βέβαια είναι ότι τελικά, μπορεί να μην κατάφεραν να φτάσουν στο φεγγάρι, αλλά διάσημοι έγιναν, αφού κατάφεραν να επιζήσουν, να επιστρέψουν στη γη και να γίνουν και ταινία αργότερα. Όσοι έχετε δει την ταινία, θα θυμάστε βέβαια κάποιες ανακρίβειες στους διαλόγους, αφού παρέλειψαν αυτά που σας είπα ότι ειπώθηκαν στην αρχή και άλλαξαν και την διάσημη φράση από "houston, we've had a problem" σε "houston, we have a problem" για να το κάνουν πιο δραματικό, αλλά δεν έχει σημασία.
Σημασία έχει ότι μέσα στην ατυχία τους, ήταν απίστευτα τυχεροί, αφού η ίδια η σοβαρότητα της βλάβης ήταν αυτή που τους έσωσε τελικά τη ζωή. Η έρευνα έδειξε ότι μια σειρά από κατασκευαστικά και διαδικαστικά λάθη είχε προκαλέσει φθορά σε κάποια καλώδια σε μια δεξαμενή οξυγόνου τα οποία βραχυκύκλωσαν σε μια τυπική διαδικασία μέτρησης του περιεχομένου και προκάλεσαν πυρκαγιά και έκρηξη της δεξαμενής. Ήταν ομως τυχεροί διότι το ατύχημα έγινε ενώ πήγαιναν στο φεγγάρι και η σεληνιακή άκατος (στην οποία κατέφυγαν αφού το υπόλοιπο σκάφος είχε πρόβλημα) είχε ακόμα αρκετές προμήθειες (οξυγόνο, μπαταρίες κλπ.) για τους διατηρήσει στη ζωή και αρκετά καύσιμα για να διορθώσουν την πορεία τους και να γυρίσουν στη γη. Αν αυτό είχε συμβεί στην επιστροφή, η ταινία θα έβγαινε πολύ πιο δραματική και δυσάρεστη.
Άλλοι που δεν είχαν το 13 στην αποστολή τους, στάθηκαν λιγότερο τυχεροί (βλέπε τις τραγωδίες του Challenger και του Columbia), οπότε τι να πει κανείς... Δεν φταίει σε τίποτα το νουμεράκι, άλλα πράγματα φταίνε.
Σε τόσο περίπλοκα πράγματα όπως είναι το να στείλεις ανθρώπους στο φεγγάρι, πολλά είναι αυτά που μπορούν να συμβούν... λάθη στην επικοινωνία, απροσεξίες, παραλείψεις, αστοχίες υλικού, απρόβλεπτοι παράγοντες... είναι τόσο σίγουρο ότι κάτι θα πάει στραβά μάλιστα, που όσοι σχεδιάζουν τέτοια μεγάλα εγχειρήματα, οφείλουν να προβλέπουν (και συνήθως το κάνουν) δευτερεύοντα συστήματα μέτρησης, ελέγχου, ασφαλείας και να ακολουθούν την πιο ασφαλή οδό και όχι την πιο φθηνή ή πιο γρήγορη.
Ένας από τους λόγους που η αποστολή Απόλλων 13 μπόρεσε να επιστρέψει μόνο με τα λιγοστά καύσιμα της σεληνιακής ακάτου ήταν το ότι η τροχιά της αποστολής είχε εξ αρχής σχεδιαστεί σαν "ελεύθερη επιστροφή" στη γη, δηλαδή αν κάτι πήγαινε στραβά, το σκάφος θα πήγαινε μια βόλτα στο φεγγάρι και μόνο του θα επέστρεφε στη γη. Είχαν βέβαια κάνει ήδη μια παρέκκλιση από την πορεία τους αφού όλα πήγαιναν καλά και πλησίαζαν ήδη στο φεγγάρι, αλλά η διόρθωση που απαιτήθηκε μετά τη βλάβη ήταν μικρή.
Προγραμματίζοντας με βάση το χειρότερο σενάριο και όχι ελπίζοντας στο καλύτερο, έχοντας πλεονασμό στους πόρους και στα εργαλεία, καλή εκπαίδευση στο προσωπικό (στη γη και στον αέρα), είναι αναγκαία συστατικά επιτυχίας (ίσως όχι ικανά, αλλά αναγκαία σίγουρα). Τα 4.4 δις δολλάρια που είχαν διαθέσει για την αποστολή βοήθησαν επίσης ιδιαίτερα, ωστόσο δεν μιλάω μόνο για περίπλοκα έργα, σαν τις διαστημικές αποστολές, αλλά και άλλα, μικρότερα, καθημερινά.
Ξέρετε τι είναι η "ντουζίνα του φούρναρη"; Στην αρχαία Αγγλία (εντάξει, ο 13ος αιώνας αρχαιολογία μου φαίνεται), οι αρτοποιοί όταν έδιναν μια ντουζίνα ψωμιά, έδιναν 13 καρβέλια και όχι 12. Ένας από τους λόγους ήταν για να έχουν το κεφάλι τους ήσυχο και να μην τους κατηγορήσει κανείς ότι κλέβουν αν κάποιο καρβέλι έβγαινε λειψό ή καμμένο (κόβανε χέρια και κεφάλια τότε). Ένας άλλος λόγος ήταν ότι στο ορθογώνιο τελάρο που έβαζαν τα ψωμιά για ψήσιμο, η καλύτερη διάταξη που χωράει τα περισσότερα στρογγυλά καρβέλια και δίνει και σχετικά ομοιόμορφο ψήσιμο, είναι η διάταξη 4-5-4 (δείτε τα τσιγάρα ενός πακέτου των 20 σε διάταξη 7-6-7 και θα καταλάβετε). Με ένα σμπάρο πολλά τρυγόνια ο άγγλος φούρναρης: και redundancy και optimization και uniformity και security και customer satisfaction.
Πλεονασμός (ασφαλείας) είναι και τα δύο μας μάτια, αυτιά, νεφρά, χέρια, πόδια... ό,τι είναι μονό, κοστίζει πολύ σε ενέργεια και δεν συμφέρει να έχεις δεύτερο, οπότε ας μην κάνουμε παράπονα που έχουμε μία καρδιά, στομάχι, συκώτι... απλά ας φροντίσουμε να τα διατηρούμε υγιή, μην μας αφήσουν στο δρόμο χωρίς καύσιμα και τροχιά επιστροφής (μην καπνίσετε τα τσιγάρα που είπα πριν, απλά δείτε τα).
Δεν σας έβαλα καθόλου links σήμερα και ας με συγχωρήσει η Αντιγόνη που δεν της δίνω οδούς διαφυγής, αλλά μια βόλτα στο Google και στην Wikipedia ανοίγει από μόνη της λεωφόρους, οπότε δεν χρειάζεται :)
Και ένα quiz για το τέλος: Αν έχετε έναν (σχετικά μεγάλο) λουκουμά, τον κλασικό που είναι σαν βραχιόλι, σε πόσα κομμάτια μπορείτε να τον κόψετε κάνοντας μόνο τρείς ίσιες μαχαιριές (προς οποιαδήποτε κατεύθυνση); Ο νικητής κερδίζει το μεγαλύτερο κομμάτι από όλους τους λουκουμάδες που θα κοπούν στα πλαίσια του quiz.
Καλή σας όρεξη.
Σχόλια