Δεν το πίστευα ότι θα γινόταν αλλά όπως λέει και το γνωστό ρητό, ποτέ μη λες ποτέ: διαβάζοντας ένα, σχετικά μικρό για τη σημασία του άρθρο στο Reuters σχετικά με τη «νευροτεχνολογία», αισθάνθηκα για πρώτη φορά ανησυχία σχετικά με το πού μπορεί να μας οδηγήσει η τεχνολογία. ΟΚ, ψέματα, δεν είναι η πρώτη φορά: μεγάλωσα στην περίοδο του ψυχρού πολέμου και των πυρηνικών εξοπλισμών οπότε και τότε ανησυχούσαμε για την τεχνολογία μόνο που πλέον δεν πρόκειται για όπλα και για τις υπερδυνάμεις που τα έλεγχαν –και που τελικά αποδείχτηκε ότι το έκαναν αρκετά ικανοποιητικά.
Το άρθρο του πρακτορείου (που προς υπεράσπισή του είναι μικρό γιατί πρόκειται ουσιαστικά για είδηση, όχι για ανάλυση), λέει ότι οι αιτήσεις ευρεσιτεχνίας που σχετίζονται με τη λειτουργία του εγκεφάλου και την πιθανή ανάγνωση, ερμηνεία και παρέμβαση σ’ αυτή, έχουν ανέβει κατακόρυφα τα τελευταία χρόνια: από 300-400 ανά έτος που ήταν κατά την πρώτη δεκαετία του 2000, διπλασιάστηκαν από το 2010 και έφτασαν τις 1600 πέρσι. Αυτό δε που κάνει τα πράγματα πιο ενδιαφέροντα (με όποια ερμηνεία δίνει κανείς στη λέξη) είναι ότι τις αιτήσεις δεν τις κάνουν εταιρείες που σχετίζονται με την ιατρική αλλά, κυρίως, εταιρείες άλλων χώρων –αυτή με τις περισσότερες είναι η ερευνητική εταιρεία Nielsen.
Μην έχοντας δει περί τίνος πρόκειται, θα ήταν καλό να αποφύγω τα πολύ ακραία σενάρια –και θα τα αποφύγω. Από την άλλη, θα ήταν επιεικώς στρουθοκαμηλισμός να σφυρίξω αδιάφορα ξέροντας τον αγώνα που έχουν επιδοθεί τόσο οι ίδιες οι εταιρείες ερευνών όσο και οι εταιρείες τεχνολογίας (και δη αυτές που δραστηριοποιούνται online) και δια των μεν και των δε τα brands προκειμένου να μάθουν όσο το δυνατόν περισσότερα για το ποιοι είμαστε, τι κάνουμε όταν ανοίγουμε τον υπολογιστή ή το κινητό μας και πώς μπορούν να μας σπρώξουν προς την κατεύθυνση των προϊόντων τους. Αν το κάνουν διαβάζοντας cookies γιατί δε θα το κάνουν διαβάζοντας εγκεφάλους;
Δεν είμαι συνωμοσιολάγνος οπότε δεν άρχισα να φοβάμαι κάποιο δυστοπικό μέλλον όπου οι κυβερνήσεις θα καπηλευθούν την καταναλωτική έρευνα και θα αρχίσουν να ξεριζώνουν με ηλεκτρονικές λοβοτομές τις διαθέσεις μας για αντίσταση: αν έχουμε μάθει κάτι διαβάζοντας ιστορία έστω και επιπόλαια, αυτό είναι ότι οι κυβερνήσεις, τουλάχιστον της Δύσης, είναι πολύ πιο αδέξιες από όσο πιστεύουν ακόμα και οι πιο ακραίοι αντίπαλοί τους (οι της Ανατολής τα πάνε κάπως… καλύτερα όμως υποπτεύομαι ότι κι εκεί η αποτελεσματικότητά τους είναι αμφίβολη, ειδικά σε βάθος χρόνου). Όμως η πιθανότητα μιας τόσο άμεσης επέμβασης των marketers στον ίδιο τον εγκέφαλο του καταναλωτή μου φαίνεται επαρκώς απεχθής. Πιθανότατα γιατί οι άνθρωποι αυτοί είναι εξίσου αδέξιοι με τους πολιτικούς –αν όχι περισσότερο.
Σχόλια