Πριν από λίγο καιρό έγινε αρκετά μεγάλο θέμα στα διεθνή ΜΜΕ η δήλωση του επικεφαλής του τμήματος ντιζάιν της Apple, Τζον Άιβ ότι δεν εκλαμβάνει την αντιγραφή των χαρακτηριστικών της εταιρείας του σαν φιλοφρόνηση (όπως είθισται να λέγεται) αλλά σαν κλοπή και σαν οκνηρία. H δήλωση πήγαινε σαν απάντηση στις αντιγραφές της κινεζικής Xiaomi όμως ο κ. Άιβ μιλούσε γενικά, όπως εξίσου γενικά μιλούν οι άνθρωποι της Apple (και, τελικά, όχι μόνο αυτοί) όταν υπερασπίζονται την πρωτοτυπία των προϊόντων τους. Ωστόσο, και παρότι αντιλαμβάνομαι ότι κάποιος από τη θέση αυτή πρέπει να πει ακριβώς αυτά τα πράγματα, δεν μπορώ παρά να επισημάνω ότι η πρωτοτυπία είναι κάπως λεπτό ζήτημα.
Ας πάρουμε για παράδειγμα το γραφικό περιβάλλον: στις… ένδοξες μέρες του παρελθόντος, όταν Apple και Microsoft κονταροχτυπιούνταν για την πατρότητα των επί οθόνης παραθύρων με την πρώτη να κόπτεται ότι η δεύτερη την αντέγραψε, κανείς πέραν των πολύ σκληροπυρηνικών δεν ήξερε ότι το συγκεκριμένο περιβάλλον είχε αναπτυχθεί περίπου μια δεκαετία πριν τον Apple Lisa και τον θρυλικό (πλέον) Macintosh στα εργαστήρια του SRI International στο Μένλο Παρκ της Καλιφόρνια και ότι είχε ήδη ενσωματωθεί στον υπολογιστή Xerox Alto από το 1973. O συγκεκριμένος υπολογιστής δεν κυκλοφόρησε ευρέως στην αγορά (αν και χρησιμοποιήθηκε κατά κόρον τόσο εντός Xerox όσο και σε πολλά πανεπιστήμια) και μάλλον εκεί οφείλεται το γεγονός ότι πολλοί δεν τον γνωρίζουν. Όμως ο Στιβ Τζομπς και ο Στιβ Βόζνιακ τον γνώριζαν καθώς η νεότευκτη εταιρεία τους είχε συνεργαστεί με τη Xerox PARC που υπέγραφε τον Alto.
Αν δε, ενδιαφέρεται κανείς να πάει ακόμα πιο βαθιά, ένα πρόσφατο άρθρο του «Business Insider» δεν αφήνει περιθώρια για το πόσα από τα στοιχεία που βρίσκονται μέσα σε ένα iPhone ή σε ένα iPad ανήκουν πραγματικά στην Apple και ποια στο αμερικανικό Υπουργείο Εθνικής Άμυνας μέσω, κυρίως, της (επίσης) θρυλικής υπηρεσίας DARPA: ξεκινώντας από το ίδιο το Internet και πηγαίνοντας στις μπαταρίες λιθίου, στις οθόνες υγρού κρυστάλλου και αφής, στα micro hard drives, στους μικροεπεξεργαστές, τα GPS και ακόμα και στο SIRI, σχεδόν όλη η «πρωτότυπη» τεχνολογία της Apple προέρχεται από αλλού. Και παρότι η Apple δεν είναι η μόνη που το κάνει, είναι αυτή που φωνάζει δυνατότερα όταν κάποιος την αντιγράφει.
Όπως είπα και παραπάνω, καταλαβαίνω πολύ καλά γιατί συμβαίνει αυτό –όλοι μας καταλαβαίνουμε. Όμως πιστεύω ότι είναι καλό να μην ξεχνάμε ότι η τεχνολογία είναι ένα συνεχές και ότι είναι πολύ δύσκολο να μιλήσει κανείς για «αποκλειστικότητα» ή για πραγματική πρωτοτυπία. Στις περισσότερες περιπτώσεις, αυτό που οι εταιρείες παρουσιάζουν σαν καινοτόμο δεν είναι παρά ένα re-packaging υπαρχόντων στοιχείων και παρόλο που και αυτό απαιτεί φαντασία και δημιουργικότητα, η πρωτογενής δημιουργία είναι κάτι κάπως διαφορετικό…
Σχόλια