Ένα βίντεο που έφτασε στο mail μου πρόσφατα ήταν αφορμή να προβληματιστώ ξανά για την αφέλεια με την οποία αντιμετωπίζουμε συχνά τον κόσμο της υψηλής τεχνολογίας (και όχι μόνο).
Επί τροχάδην, ο άνθρωπος που τράβηξε το βίντεο, ο 28χρονος σήμερα Andrew Norman Wilson, βρέθηκε για κάποιο διάστημα συνεργάτης της Google. Στο διάστημα της παραμονής του στο αρχηγείο της εταιρείας παρατήρησε ότι υπάρχουν διακρίσεις μεταξύ των υπαλλήλων (αναλόγως του τομέα που εργάζεται καθένας), θέλησε να κινηματογραφήσει το κτήριο στο οποίο εργάζονται οι πιο χαμηλόμισθοι, η Google το κατάλαβε και τον απέλυσε.
Το προβληματικό στο βίντεο είναι ο υπαινιγμός ότι η Google δε θα έπρεπε να κάνει διακρίσεις μεταξύ των εργαζομένων της· ο κ. Wilson σχολιάζει ότι οι εργαζόμενοι στο Google Book Search (οι οποίοι ως αποκλειστική δουλειά τους έχουν να σκανάρουν τα βιβλία), δε συμμετέχουν στα εταιρικά ταξίδια, δεν παίρνουν δωράκια και γενικά δεν απολαμβάνουν μια σειρά από προνόμια, αλλά απλώς πάνε, κάνουν τη δουλειά τους και φεύγουν. Κρίνοντας δε από ένα άλλο βίντεο που έχει βάλει στο κάτω μέρος της σελίδας του, αυτοί οι εργαζόμενοι θυμίζουν τους εργάτες που δούλευαν στις φάμπρικες πριν από 100 χρόνια.
Και το ερώτημα είναι: πώς μπορούν να μη γίνονται διακρίσεις; Σε μια επιχείρηση μεγέθους Google, προφανώς θα υπάρχουν εργαζόμενοι των 800 ευρώ το μήνα οι οποίοι δε θα απολαμβάνουν τα ίδια με αυτούς των 1.800 ή των 5.800 ή των 20.800 ευρώ, και αυτό, επειδή δεν κάνουν την ίδια δουλειά. Στο μέτρο που η Google τους παρέχει αυτά που δικαιούνται (υγιεινό περιβάλλον εργασίας, νόμιμες αμοιβές, ανθρώπινα ωράρια, ασφάλιση και προοπτικές ανέλιξης μέσα στο πλαίσιο των δυνατοτήτων τους) –και δεν ξέρουμε αν το κάνει γιατί το βίντεο δεν περιλαμβάνει τέτοιες πληροφορίες- γιατί είναι ανήθικο το ότι δεν τους επιτρέπει να τρώνε γκουρμέ φαγητό ή να μετακινούνται με τα πολυτελή λεωφορεία της εταιρείας;
Υποπτεύομαι ότι ο κ. Wilson έχει ένα πρόβλημα που έχουν πολλοί άνθρωποι (και στην Ελλάδα): δεν έχει ξεκαθαρίσει από ποια θέση μιλάει.
Είναι μια θέση να αμφισβητούμε το καπιταλιστικό σύστημα οργάνωσης και είναι άλλη θέση να το αποδεχόμαστε –αν το αποδεχόμαστε θεωρώντας ότι η Google θα πρέπει διαφέρει, π.χ. από την Toyota, επειδή η πρώτη φτιάχνει λογισμικό και η δεύτερη αυτοκίνητα, μάλλον έχουμε κάποια σύγχυση την οποία θα πρέπει να λύσουμε. Μια εταιρεία, (ειδικά μεγέθους Google) δεν μπορεί παρά να κάνει διακρίσεις, επειδή όλοι οι εργαζόμενοι δεν κάνουν την ίδια δουλειά· η εταιρεία θα βρίσκεται εν αδίκω αν αντιμετωπίζει τους χαμηλόμισθους υπαλλήλους άσχημα με βάση τα κριτήρια που ισχύουν για τη δική τους δουλειά και όχι αν δεν τους παρέχει αυτά που παρέχει σ’ αυτούς που κάνουν άλλη δουλειά. Και όσο και αν κάποιοι το αντιλαμβάνονται έτσι, χαμηλόμισθη δουλειά δεν είναι κατ’ ανάγκη sweatshop. Εκτός αν πράγματι είναι, οπότε η συζήτηση αλλάζει.
Η τεχνολογία έχει διαφημίσει τον εαυτό της σαν έναν κλάδο διαφορετικό από τους άλλους. Και από κάποιες απόψεις, πράγματι είναι. Όμως στην ουσία της δεν είναι –όπως δεν είναι και η διαφήμιση, η οποία επίσης συχνά παρουσιάζει τον εαυτό της σαν κάτι παραπάνω. Μπορεί κάποιοι κλάδοι να έχουν περισσότερες ανοχές απέναντι, π.χ. στη δημιουργικότητα ή στη φαντασία, όμως στη βάση τους όλοι οι κλάδοι ενός καπιταλιστικού συστήματος αποσκοπούν στο ίδιο πράγμα: στη μεγιστοποίηση του κέρδους, κάτι που περιλαμβάνει αναγκαστικά και διακρίσεις και αυστηρούς κανόνες. Στο χέρι μας είναι να εμποδίσουμε τις διακρίσεις να γίνουν διαχωρισμός και τους αυστηρούς κανόνες, φασισμός. Αν θεωρούμε ότι κάτι τέτοιο είναι αδύνατο, ας αποφασίσουμε ότι το σύστημα είναι λάθος και ας το αλλάξουμε εκ βάθρων.
ΥΓ: Ο άλλος, υπαινιγμός, ότι δηλαδή ο κ. Wilson απολύθηκε γιατί πήγε να αποκαλύψει το... σκοτεινό μυστικό της Google, πάσχει επίσης. Όσοι έχουν συναναστραφεί μεγάλες εταιρείες, ξέρουν ότι η μέχρις υστερία μυστικοπάθεια αποτελεί αναπόσπαστο μέρος του ιδιαίτερα ανταγωνιστικού εταιρικού περιβάλλοντος.
Σχόλια