Ένα πρωτότυπο πείραμα που είχε ως στόχο να διαπιστώσει το επίπεδο συγκέντρωσης των οδηγών πραγματοποίησε πρόσφατα η Hellas Direct. Σίγουρα το μικρό δείγμα των εθελοντών που συμμετείχαν (μόλις 19, μεταξύ 18 και 67 χρόνων) δεν αφήνει το περιθώριο επιστημονικών ή στατιστικών συμπερασμάτων, όμως τα ευρήματα σκιαγραφούν μία εικόνα που ίσως τελικά να μην απέχουν και τόσο από την πραγματικότητα, ενώ ταυτόχρονα δίνουν στην Hellas Direct τροφή για σκέψη για τις υπηρεσίες και τα προϊόντα της. Ας δούμε μερικά από τα αποτελέσματα του πειράματος:
- Οι οδηγοί δεν ήταν συγκεντρωμένοι το 70% του χρόνου πίσω από το τιμόνι
Συνολικά, οι οδηγοί που συμμετείχαν στην έρευνα ήταν πραγματικά συγκεντρωμένοι (high engagement) μόνο το 29,4% του χρόνου που οδηγούσαν (δεν υπολογίστηκε ο χρόνος που ήταν ακινητοποιημένο το ΙΧ). Τον περισσότερο χρόνο (57,5%) ήταν αφηρημένοι (distraction), ενώ τον υπόλοιπο τα επίπεδα συγκέντρωσης ήταν είτε χαμηλά είτε ουδέτερα, χωρίς όμως αυτό να σημαίνει ότι δεν ήταν σε εγρήγορση (alertness).
- Δεν σημειώθηκαν σημαντικές αλλαγές ανάλογα με το φύλο
Το ίδιο ισχύει και για τις ηλικιακές ομάδες, ωστόσο, η νεότερη ομάδα (18-30) είχε συνολικά λιγότερο χρόνο σε υψηλά επίπεδα συγκέντρωσης σε σχέση με τη μεγαλύτερη ηλικιακή ομάδα (60+). Αντίστοιχα, η ηλικιακή ομάδα των 60+ είχε αυξημένο χρόνο σε επίπεδα πραγματικής συγκέντρωσης και σε απόσπαση της προσοχής (distraction) σε σχέση με τις άλλες ομάδες και πολύ λίγο χρόνο σε χαμηλά/ουδέτερα επίπεδα πραγματικής συγκέντρωσης. Αυτό μπορεί να σημαίνει ότι οι μεγαλύτεροι δε βρίσκονται σε εγρήγορση, ενώ οι νεότεροι επεξεργάζονται πιο γρήγορα την πληροφορία που δέχονται (high alertness).
- Υπάρχει συσχέτιση των αποτελεσμάτων με τα αποτελέσματα της εφαρμογής Hellas Direct App.
Όσο πιο χαμηλό το σκορ στην εφαρμογή (1-2 αστέρια), τόσο πιο μεγάλος ο χρόνος διάσπασης της προσοχής. Με άλλα λόγια, η εφαρμογή μπορεί να λειτουργήσει και ως δείκτης των επίπεδων συγκέντρωσης και συμμετοχής του εγκεφάλου. Σε κάθε περίπτωση όμως, ακόμη και όταν η οδήγηση των συμμετέχοντων έπαιρνε πολλά αστέρια από το Hellas Direct app (4 ή 5 στα 5 αστέρια), το 50% του χρόνου, οι οδηγοί δεν ήταν συγκεντρωμένοι (distraction).
- Φρενάρισμα και Χρήση κινητού
Η εφαρμογή Hellas Direct καταγράφει και αξιολογεί τον τρόπο οδήγησης: αν φρενάρεις ή επιταχύνεις απότομα, αν μιλάς στο κινητό, αν τρέχεις και αν στρίβεις με επικίνδυνο τρόπο. Όταν οι συμμετέχοντες έπαιρναν 1 αστέρι στις κατηγορίες «Φρενάρισμα» και «Χρήση Κινητού» έπεφτε δραματικά ο χρόνος πραγματικής συγκέντρωσης και αυξανόταν ο χρόνος διάσπασης της προσοχής των συμμετεχόντων. Η ερμηνεία των παραπάνω μπορεί να έχει ως εξής: όταν αφαιρείσαι (πέφτει η πραγματική/χαμηλή συμμετοχή σου), φρενάρεις απότομα για να επανέλθει η προσοχή σου σε αυτό που κάνεις, δηλαδή στην οδήγηση και αντίστοιχα όταν κοιτάς το κινητό σου πέφτει η πραγματική και χαμηλή συμμετοχή του εγκεφάλου σου. Σύμφωνα με διεθνείς έρευνες όταν πληκτρολογείς ένα αριθμό στο κινητό την ώρα που οδηγείς, ο κίνδυνος ατυχήματος αυξάνεται κατά 12 φορές. Όταν σκύβεις να πιάσεις τη συσκευή σου, ο κίνδυνος αυξάνεται κατά 6 φορές.
- Το SMS διασπά περισσότερο την προσοχή από μία τηλεφωνική κλήση
Κατά τη διάρκεια της οδήγησης οι συμμετέχοντας ενοχλήθηκαν δύο φορές με δύο διαφορετικά γεγονότα: ένα SMS και μία τηλεφωνική κλήση. Κανένας δεν άνοιξε το μήνυμα, ένας από αυτούς απάντησε στην κλήση. Ωστόσο η μέτρηση της δραστηριότητας του εγκεφάλου 10 δευτερόλεπτα πριν και 10 δευτερόλεπτα μετά το κάθε γεγονός έδειξε ότι στην περίπτωση του SMS τα επίπεδα πραγματικής συγκέντρωσης έπεσαν κατά 13%, ενώ στην περίπτωση της κλήσης έπεσαν κατά 5%.
Υποσημείωση:
Οι εθελοντές συμπλήρωσαν πρώτα ένα ερωτηματολόγιο σχετικά με το πώς αντιλαμβάνονται την οδήγησή τους και απάντησαν ερωτήσεις «διάγνωσης» ADHD (για να βεβαιωθούμε ότι δεν πάσχουν από το Σύνδρομο Ελλειμματικής Προσοχής και Υπερκινητικότητας). Επίσης ανέφεραν αν υπήρχε στη ζωή τους κάποιος στρεσογόνος παράγοντας. Οδήγησαν μία συγκεκριμένη διαδρομή στο Μαρούσι (10 λεπτά) φορώντας ηλεκτρόδια που κατέγραφαν τα ηλεκτρομαγνητικά κύματα του εγκεφάλου τους (non-invasive ηλεκτρόδια χωρίς τη χρήση ραδιενέργειας). Το αυτοκίνητο ήταν ολοκαίνουριο.
Σχόλια