Ως τώρα, όλοι έχουν διαβάσει τη λεκτική «αναμέτρηση» μεταξύ Τέιλορ Σουίφτ (κυρίως) και Apple και την απόφαση του Κουπερτίνο να ανασκευάσει την αρχική του απόφαση για την καταβολή δικαιωμάτων στους καλλιτέχνες για το πρώτο τρίμηνο της υπηρεσίας Apple Music (για τους λίγους που μπορεί να έχασαν την ιστορία χαμένοι μεταξύ Μαξίμου και Βρυξελλών, οι εκλεκτοί συνάδελφοι του «Deasy» την κάλυψαν εδώ και εδώ)
Από ειδησεογραφικής πλευράς δεν έχω να προσθέσω τίποτα καθώς το θέμα μοιάζει να λύθηκε –λέω «μοιάζει» επειδή ακόμα είναι πολύ φρέσκο και ενδέχεται να υπάρξει κάποια περαιτέρω εξέλιξη στις επόμενες μέρες. Δυσκολεύομαι ωστόσο να αντισταθώ στον πειρασμό να σχολιάσω τόσο την αρχική απόφαση της Apple, όσο και την αλλαγή πλεύσης της όταν δημοσιεύτηκαν οι αντιδράσεις εκ μέρους των καλλιτεχνών. Ως προς την πρώτη, θα μπορούσε κανείς να πει (με αρκετή απαισιοδοξία) ότι δεν έχει αλλάξει τίποτα στη μουσική βιομηχανία. Και ως προς τη δεύτερη (και με αρκετή αισιοδοξία) ότι ίσως τελικά κάποια πράγματα έχουν αλλάξει.
Είχα την τύχη να ζήσω επί πολλά χρόνια κοντά σε μουσικούς. Σε ανθρώπους που είχαν δαπανήσει κυριολεκτικά αμέτρητες ώρες προκειμένου να κατακτήσουν τα τεχνικά και θεωρητικά μυστικά της τέχνης τους και άλλες τόσες στην προσπάθεια να εκφράσουν τον εαυτό τους στον κόσμο. Και είτε επρόκειτο για πρωτοεμφανιζόμενους, είτε για φτασμένους, ένα πράγμα που ποτέ δεν άλλαζε ήταν ότι οι παράγοντες της βιομηχανίας, τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό, τους αντιμετώπιζαν με έναν τρόπο που ήταν στα όρια της περιφρόνησης: οι καλύτεροι (ή οι πιο τυχεροί ή οι πιο καπάτσοι) ήταν αυτοί που κατάφερναν οριακά να ζουν από την τέχνη τους.
Παρά τις κοσμοϊστορικές αλλαγές στον τρόπο παραγωγής και διάθεσης της μουσικής, η αρχική απόφαση της Apple, ήταν απολύτως ευθυγραμμισμένη με την αντιμετώπιση αυτή: η πλουσιότερη εταιρεία στον κόσμο αποφασίζει να λανσάρει μια νέα υπηρεσία και παρότι έχει στα χέρια της έναν από τους αποτελεσματικότερους μηχανισμούς επικοινωνίας (και ένα από τα φανατικότερα κοινά), αποφασίζει να μη πληρώσει δικαιώματα σ’ αυτούς από τη δουλειά των οποίων πρόκειται να ωφεληθεί στο πολλαπλάσιο. Σίγουρα, η απόφαση αναφέρεται στο πρώτο τρίμηνο όμως γιατί να ισχύει έστω και γι αυτό; Αν τελικά το Apple Music ατυχήσει (που δε θα ατυχήσει –αυτό το ξέρουμε όλοι) η ευθύνη θα είναι των μουσικών;
Και έρχεται η αντίδραση: οι καλλιτέχνες ανακοινώνουν ότι δε δίνουν την άδεια να συμπεριληφθούν τα έργα τους στο πρόγραμμα της Apple. Επειδή πλέον έχουν τη δυνατότητα να επέμβουν στις δημιουργίες τους –κάτι που ακόμα κι αυτοί οι Rolling Stones θα το ζήλευαν κάποτε. Και η Apple οπισθοχωρεί τρέχοντας. Επειδή ξέρει ότι αν ξεκινήσει μια χιονοστιβάδα –και πλέον οι μηχανισμοί επικοινωνίας των καλλιτεχνών δεν ανήκουν αποκλειστικά στις εταιρείες τους- θα βρεθεί αντιμέτωπη και με τους καλλιτέχνες και με το κοινό.
Το ίδιο πράγμα δε θα μπορούσε να είχε γίνει πριν από δέκα χρόνια και θα ήταν απολύτως αδιανόητο πριν από περισσότερα. Είναι εξαιρετικά παρήγορο ότι πλέον ζούμε σε μια εποχή που μπορεί να γίνει, που γίνεται και που έχει αποτέλεσμα και δη τόσο άμεσο. Και με κίνδυνο να θεωρηθώ αφελώς ρομαντικός, αυτό δε θα μπορούσε να έχει συμβεί χωρίς το Internet –σίγουρα δεν είναι απάντηση σε κάποιο από τα μεγαλύτερα προβλήματα της ανθρωπότητας, όμως δεδομένης της σημασίας που έχει η μουσική για όλους μας, σίγουρα πάει πέρα από ένα απλό συντεχνιακό ζήτημα.
Σχόλια