Έχω μνημονεύσει αρκετές φορές από τις σελίδες αυτές τον Κώστα Γιαννακίδη, τον θεσσαλονικιό δημοσιογράφο που γνώρισα πριν από 20 χρόνια σε ένα τσατ του βουλευτή τότε Κώστα Καραμανλή και τον οποίο θεωρώ έναν από τους καλύτερους γραφιάδες της γενιάς μου. Πολύ συχνά τα κείμενά του μου δίνουν τροφή για σκέψη όμως το πρόσφατό του ποστ στο Facebook για τους γονείς του ήταν πραγματικά αποκαλυπτικό. Χωρίς καμία υπερβολή, ήταν η πρώτη φορά μετά από κοντά μια δεκαετία που διάβασα κάτι σχετικό με το Internet το οποίο δε μου είχε καν περάσει από το μυαλό –και έχω την εντύπωση ότι δεν είμαι ο μόνος.
Το ποστ του, το οποίο γράφτηκε την επέτειο του γάμου των γονιών του, αποτελείται από μια φωτογραφία του ζευγαριού στην εκκλησία (μαυρόασπρη και ανατριχιαστικά οικεία για όσους είμαστε στην ίδια γενιά) και από ένα σχόλιο το οποίο περιλαμβάνει τη συγκλονιστική φράση “Αν το facebook λέει αλήθεια και τα προφίλ μας υπάρχουν όσο υπάρχει και αυτό, τότε οι αναμνήσεις, οι φωτογραφίες μας, εμείς οι ίδιοι, θα πλέουμε εδώ σαν μηνύματα σε μπουκάλι που, πιθανότατα, δεν θα μαζέψει κανείς.” Αν ήμουν συγγραφέας θα μπορούσα να χτίσω ένα βιβλίο πάνω στη φράση αυτή –ελπίζω ο Κώστας, που αναμφίβολα έχει το ταλέντο, θα το κάνει- όμως αυτό που σόκαρε εμένα ήταν η αισιόδοξη διάστασή της: αυτή στην οποία μένοντας μέσα στο Facebook γινόμαστε αθάνατοι.
Αν θέλουμε να είμαστε απολύτως ειλικρινείς, γινόμαστε δυνητικά αθάνατοι αφού αν θα μαζέψει κανείς το μπουκάλι εξαρτάται από το ποιοι είμαστε: η ζωή των περισσότερων ανθρώπων ούτως ή άλλως παραμένει εντός των ορίων του φιλικού και του οικογενειακού τους κύκλου οπότε ακόμα και αν αφήσουμε πίσω μας μια πληρέστατη αυτοβιογραφία με τη μορφή μιας γεμάτης ποστ, φωτογραφίες και προτιμήσεις σελίδας στο Facebook, υπάρχει σοβαρό ενδεχόμενο να μην την αναζητήσει κανείς πέρα από τους δικούς μας ανθρώπους που θα θελήσουν να γράψουν κάτι για μας στην επέτειο του θανάτου μας. Όμως αντίθετα με μια χάρτινη αυτοβιογραφία, η ψηφιακή θα υπάρχει όντως για πάντα (ή έστω, για όσο θα υπάρχει το Facebook όμως οι πιθανότητες να κλείσει το συγκεκριμένο δίκτυο είναι μάλλον ελάχιστες) και, πιο σημαντικό, θα είναι μέρος ενός λαβυρινθώδους ιστού, πράγμα που σημαίνει ότι θα μπορούν να φτάσουν σ’ αυτή –και πάλι, δυνητικά- οι πάντες.
Αυτό που βρίσκω συγκλονιστικό στα παραπάνω είναι ότι –αν επιλέξουμε να το κάνουμε, όπως το έκανε και ο Κώστας- δε θα μείνουμε στην αιωνιότητα μόνο εμείς αλλά και οι προηγούμενες γενιές. Οι γονείς μας, οι παππούδες μας –άνθρωποι που ήρθαν και έφυγαν πριν το Internet μπορούν χάρη σ’ εμάς να ζήσουν ξανά σαν κομμάτι μας. Που έτσι κι αλλιώς είναι. Και μαζί τους, μπορεί να μείνει στην αιωνιότητα και το πολιτισμικό περιβάλλον στο οποίο έζησαν: καταγράφοντας τις μουσικές τους, τις ταινίες τους, τα γεγονότα από την εποχή τους και τον τρόπο που τα εισέπραξαν μπορούμε όχι μόνο να κρατήσουμε τη μνήμη τους ζωντανή αλλά και να βοηθήσουμε τους ανθρώπους των χρόνων που θα έρθουν να καταλάβουν τις κοινωνίες που προηγήθηκαν.
Και για να προλάβω κάποιους: ναι, όλα αυτά μπορούν να γίνουν και με ένα σάιτ –η δυνατότητα υπάρχει τα τελευταία 20 χρόνια. Όμως ας μη γελιόμαστε: το ενοποιημένο περιβάλλον του Facebook κάνει την πρόσβαση σε ένα τέτοιο “μνημείο” πολύ πιο εύκολη προσθέτοντας διασυνδέσεις που μπορεί να απουσιάζουν από ένα μεμονωμένο σάιτ. Επιπλέον, είναι θέμα χρόνου η εταιρεία πίσω από το Μεγάλο Μπλε Δίκτυο να διευρύνει τις υπηρεσίες της που σχετίζονται με τους εκλιπόντες: όπως βλέπουμε όλο και περισσότερο, η χαζοχαρούμενη όψη του Facebook των πρώτων χρόνων δίνει, έστω και με αργά βήματα, τη θέση της σε μια πιο ώριμη υπηρεσία η οποία πάει λίγο πέρα από το χεράκι με τον σηκωμένο αντίχειρα πράγμα που σημαίνει ότι έχουν αρχίσει να συνειδητοποιούν ότι οι σελίδες της δεν είναι μόνο ατομικά πάρτι αλλά και συλλογική μνήμη.
Σχόλια