Για όσους γεννηθήκαμε στα τέλη των 90s η πρώτη γνωριμία με την τεχνολογία, μας βρήκε κάπου στο δημοτικό. Μπορεί πριν καλά καλά πατήσουμε το πόδι μας στο γυμνάσιο να είχαμε ήδη το πρώτο μας κινητό τηλέφωνο, αλλά σίγουρα θυμόμαστε ακόμη τον ενθουσιασμό του πρώτου SMS ή της πρώτης φωτογραφίας που τραβήξαμε.
Όσο μακρινές ή όχι και να μοιάζουν αυτές οι αναμνήσεις για τον καθένα μας, ένα ταξίδι στον κόσμο της ιστορίας της πληροφορικής, είναι σίγουρα η καλύτερη ιδέα για να καταλάβουμε το πώς φτάσαμε στο σήμερα. Και φυσικά το καλύτερο μέρος για αυτή την «τεχνολογική αναδρομή» είναι το Ελληνικό Μουσείο Πληροφορικής, που λειτουργεί τα τελευταία 15 χρόνια στην Αθήνα. Για κάποιους η επίσκεψη στο μουσείο είναι μια αφορμή για γνώση & τροφή για σκέψη, ενώ για άλλους ένα ταξίδι νοσταλγίας στα εφηβικά και νεανικά χρόνια. Για όλους όμως είναι ένα ταξίδι στο χρόνο, ένα ταξίδι στην εξέλιξη της τεχνολογίας και στην τρομακτική πρόοδο που έχει πετύχει.
Μιας και έχω περάσει την εφηβεία μου στα 10s, θεώρησα πως η επίσκεψη μου στο μουσείο θα είναι μια αφορμή για γνώση και φυσικά… ιστορίες για ένα παρελθόν, που κάποιο από αυτό πρόλαβα να ζήσω και ένα άλλο, πιο μακρινό να γνωρίσω. Η γνωριμία και συνομιλία μου με τον εμπνευστή και ιδρυτή του Μουσείου, Γιώργο Τσεκούρα με δικαίωσε και με το παραπάνω, δημιουργώντας μου μια αίσθηση αδημονίας για την επόμενη επίσκεψη μου. Ναι, μια μόνο επίσκεψη στο μουσείο δεν είναι αρκετή.
Πώς δημιουργήθηκε ωστόσο η ιδέα για τη δημιουργία ενός μουσείου πληροφορικής θα αναλογιστούν πολλοί. Όλα ξεκίνησαν το 2008 όταν ο Γιώργος Τσεκούρας έψαχνε να επισκεφθεί ένα μουσείο Πληροφορικής στην Ελλάδα και συνειδητοποίησε πως ήταν…ανύπαρκτο. Έτσι, ξεκίνησε να υλοποιεί την ιδέα του κυριολεκτικά από το μηδέν, αλλά με αισιοδοξία και πίστη στο όραμα του. «Στην αρχή της δημιουργίας του Μουσείου ένιωθα ένα μεγάλο βάρος για το αν θα καταφέρω, αλλά ταυτόχρονα ήξερα ήδη τι θα πω στα εγκαίνια του μουσείου» μου ανέφερε χαρακτηριστικά.
Σήμερα, το Μουσείο είναι ανοιχτό προς το κοινό με μια μεγάλη συλλογή εκθεμάτων, αλλά και δραστηριοτήτων που μπορεί να κάνει κανείς. Τα εκθέματα είναι πολλά, το καθένα με τη δική του ιστορία: βιβλία και περιοδικά, σταθεροί και φορητοί υπολογιστές, λυχνίες, δισκέτες, το πρώτο ποντίκι της ιστορίας, αριθμομηχανές, κινητά τηλέφωνα και άλλα. Ο κάθε επισκέπτης μπορεί να δει ένα σημαντικό κομμάτι της ιστορίας της πληροφορικής και όλο το φάσμα της εξέλιξης. Ξεκινώντας από ένα ομοίωμα του ανθρώπινου εγκεφάλου που θα μποούσε κανείς να χαρακτηρίσει ως τον «πρώτο Η/Υ», η διαδρομή συνεχίζεται με τους αρχαίους μηχανισμούς ( των Αντικυθήρων, άβακες κλπ) και καταλήγει στις αρχές του 2000, όπου σταματά να θεωρείται κάτι μουσειακό.
Όλη αυτή η ιστορική αναδρομή είναι άκρως εντυπωσιακή και σε βάζει στη διαδικασία να σκεφτείς, να αναρωτηθείς, να συγκρίνεις. Από το πρώτο τεράστιο ξύλινο ποντίκι που δημιουργήθηκε στη δεκαετία του 1960, φθάνοντας στο σήμερα όπου το mouse είναι ένα από τα πιο γνώριμα προϊόντα τεχνολογίας. Από τη μεγάλη αποθηκευτική μηχανή σε μέγεθος ψυγείου, που σήμερα έχει αντικατασταθεί από ένα… στικάκι! Και φυσικά από τους τεράστιους ογκώδεις υπολογιστές της δεκαετίας του ’70 και του ’80 με μερικά Kilobyte μνήμης, στο smartphone που έχει γίνει πλέον προέκταση του χεριού μας.
Εύλογα θα αναρωτηθεί κανείς πως συγκεντρώθηκαν τόσα τεχνολογικά αντικείμενα σε ένα μουσείο; Όπως με πληροφόρησε ο κος Τσεκούρας είναι ως επί το πλείστων δωρεές από ιδιώτες που δεν τα χρησιμοποιούσαν και τα δώρισαν στο μουσείο. «Πάνω από 430 άτομα έχουν κάνει δωρεές στο μουσείο» ανέφερε χαρακτηριστικά εκφράζοντας ταυτόχρονα ένα μεγάλο ευχαριστώ για την προσφορά τους.
Εκτός όμως από τα εκθέματα, το ιδιαίτερο χαρακτηριστικό του μουσείου είναι η διαδραστικότητα. Κάθε επισκέπτης δηλαδή έχει τη δυνατότητα να γράψει κώδικα σε ένα παλαιότερο πρόγραμμα υπολογιστή, να ακούσει τον ήχο του μόντεμ στα πρώτα βήματα του internet 30 και πλέον χρόνια πριν, να παίξει παιχνίδια arcade σε ένα παλιό Atari και άλλα πολλά, γνώριμα για τους μεγαλύτερους που παράλληλα εξάπτουν και την περιέργεια των νεότερων ηλικιακά ατόμων.
Σε ένα γενικότερο πλαίσιο, αυτό που θα ξεχωρίσει κανείς, είναι πως δεν πρόκειται για ένα απρόσωπο μουσείο. Αντιθέτως το στοιχείο φιλοξενίας είναι έντονο, καθώς το προσωπικό είναι πάντα εκεί για ξενάγηση, συζητήσεις και ανταλλαγή εμπειριών. «Από τις στιγμές που ξεχωρίζω, είναι όταν έρχονται άνθρωποι μεγαλύτερης ηλικίας και μου μεταφέρουν εμπειρίες και αναμνήσεις για πράγματα που ακόμα και εγώ δεν έχω ζήσει. Τότε γίνομαι από ξεναγός, επισκέπτης και είναι κάτι μου αρέσει πολύ» μου εξηγεί ο κος Τσεκούρας.
Φυσικά, το μουσείο είναι ανοιχτό και για επισκέψεις σχολείων, με αρκετά μεγάλη απήχηση όχι μόνο σε σχολεία της Αθήνας αλλά και της επαρχίας. Μάλιστα, εκτός από τις δια ζώσης επισκέψεις, πραγματοποιούνται και remote ξεναγήσεις σε όσα σχολεία αντιμετωπίζουν δυσκολία στη μετακίνηση και όχι μόνο. Εδώ σαφώς έχουμε να κάνουμε με ένα τελείως διαφορετικό κοινό όπως μου εξήγησε χαρακτηριστικά ο κος Τσεκούρας. «Στη διάρκεια μιας σχολικής επίσκεψης, ένας μαθητής δημοτικό, μου είπε έκπληκτος πως αυτοί οι υπολογιστές είναι... 100 χρόνων!» ανέφερε, προκαλώντας μου μεγάλη έκπληξη.
Όσο για το μέλλον του μουσείου, αυτό που προέχει είναι η μεταφορά του σε ένα μεγαλύτερο χώρο όπου θα υπάρχει μεγαλύτερη άνεση για περιήγηση και δραστηριότητες. Ήδη, τα καταγεγραμμένα εκθέματα του μουσείου αγγίζουν τα 8,200 και συνέχεια προστίθενται και νέα από δωρεές.
Μετά το τέλος της επίσκεψης, αισθάνθηκα σαν να είχα όντως ταξιδέψει και στο δικό μου παρελθόν, ανεξάρτητα από το αν τα περισσότερα εκθέματα έμοιαζαν άγνωστα και μεγαλύτερης ηλικίας της δικής μου. Άλλωστε, το χαρακτηριστικό που κάνει την περιήγηση στο Ελληνικό Μουσείο Πληροφορικής να ξεχωρίζει είναι ότι σε βοηθά να δημιουργήσεις τις δικές σου ιστορίες ακόμη και για πράγματα που δεν έχεις ζήσει. Θα μπορούσε κανείς να το χαρακτηρίσει ως μια «μηχανή του χρόνου» που σε γυρίζει στο παρελθόν, μεταφέροντάς σε με ένα τρόπο και στο μέλλον και σε όλα αυτά που θα δούμε με τα χρόνια να αλλάζουν.
Ελληνικό Μουσείο Πληροφορικής
Πέτρου Σπυρόπουλου 2, Μοσχάτο
Σχόλια