Για τον Bill Gates η πειρατεία λογισμικού δεν ήταν μια χαίνουσα πληγή, ήταν κάτι περισσότερο από αναγκαίο κακό. Αναφερόμενος, το μακρινό 1998, στην αγορά της Κίνας είχε πει πως "οι άνθρωποι δεν πληρώνουν για το software αλλά μια ημέρα θα το πράξουν... Εφόσον πρόκειται να κλέψουν, θέλουμε να κλέψουν το δικό μας προϊόν. Κατά κάποιον τρόπο θα εθιστούν και την επόμενη δεκαετία θα βρούμε έναν τρόπο πώς να μαζέψουμε χρήματα".
Μια παρόμοια αντίληψη, όχι για την πειρατεία αλλά για την ανωνυμία, είχε το Facebook. Δεν έχω εύκαιρη κάποια δήλωση του Zuckerberg αλλά μπορώ να τον φανταστώ να λέει πως αν οι άνθρωποι θέλουν να κυκλοφορούν online με ψευδώνυμα καλύτερα να το πράττουν στο Facebook.
Πολλοί άνθρωποι για μια σειρά λόγων επέλεξαν την ψευδωνυμία για να εγγραφούν στο κοινωνικό δίκτυο. Εξαιτίας πολιτικών πεποιθήσεων, θρησκευτικών λόγων, σεξουαλικού προσανατολισμού, επέλεξαν ένα ψευδώνυμο και το Facebook τους δέχθηκε με ανοιχτές τις αγκάλες.
Μέχρι...
Μέχρι που το Facebook μεγάλωσε, έγινε -κακά τα ψέματα- ένα Internet μέσα στο Internet και αποφάσισε να "αδειάσει" τους ψευδώνυμους χρήστες βάζοντάς τους στο ίδιο τσουβάλι και πετώντας τους στη θάλασσα.
Το πογκρόμ (διότι περί πογκρόμ πρόκειται) δεν κάνει διακρίσεις και πριν από λίγα 24ωρα το μακρύ χέρι του Facebook άγγιξε έναν χρήστη γνωστό με το ψευδώνυμο "Ερμιππος".
Μια υποχρεωτική παρένθεση. Αλλο πράγμα η ψευδωνυμία και άλλο η ανωνυμία. Είναι άλλο πράγμα να υιοθετείς μια φανταστική ταυτότητα και με αυτή να "υπογράφεις" την έκφρασή σου και άλλο πράγμα να τριγυρίζεις από εδώ και από εκεί αφήνοντας ανώνυμες και ανυπόγραφες ατάκες. Χιλιάδες στήλες σε εφημερίδες όλων των εποχών ήταν ψευδώνυμες, θα πει βέβαια ο συνήγορος του διαβόλου πως οι εφημερίδες είναι ολοκληρωμένοι οργανισμοί με λογοδοσία έναντι του νόμου. Σωστά, ούτε όμως ο ψευδώνυμος χρήστης λειτουργεί υπό κάποια νομική ασυλία, εάν παραστεί ανάγκη ο νόμος διαθέτει (πια) τις απαραίτητες δικλείδες.
Για να δούμε λοιπόν τι γράφει ο Έρμιππος:
Ο λογαριασμός με το διακριτικό "Έρμιππος" δεν υπήρξε ανώνυμος. Υπήρξε, για όσο διάστημα υπήρξε, μόνον παιγνιωδώς ψευδώνυμος.
(...)
Χθες το πρωί, καθώς διάβαζα την ροή των αναρτήσεων, είδα ξαφνικά μπροστά μου μια άδεια οθόνη. Κάτι σαν τις μαύρες οθόνες της κρατικής μας ραδιοτηλεόρασης, αυτές που είχαμε δει όλοι μας, το ίδιο ξαφνικά, πριν από δεκαπέντε μήνες. Χωρίς να προηγηθεί καμία ειδοποίηση, χωρίς καμία εξήγηση. Χωρίς, -και αυτό είναι το πιο σημαντικό-, καμία δυνατότητα πρόσβασης, έστω μη λειτουργικής, έστω αμιγώς ατομικής, για άντληση στοιχείων και πληροφοριών μόνον, στο περιεχόμενο της σελίδας μου, που, σε κάθε περίπτωση, αποτελεί και παραμένει προσωπική πνευματική μου ιδιοκτησία. Δεν είχα το δικαίωμα και την δυνατότητα ούτε καν να διαγράψω τον λογαριασμό, αφού δεν διέθετα και εξακολουθώ ακόμη να μην διαθέτω πρόσβαση σε αυτόν.
Κάτι τέτοιο ισοδυναμεί με τραμπουκισμό, με ολοκληρωτική συμπεριφορά, με ακραία εκμετάλλευση υπερέχουσας θέσης, από ένα ιδιωτικό μονοπώλιο, το οποίο θεωρεί ότι μπορεί να ορίζει και να επιβάλλει τους όρους του, με όπλο την καταχρηστική, ακαριαία στέρηση των υπηρεσιών του, όταν πια εκτιμήσει ότι αυτές μας είναι απολύτως απαραίτητες και αναντικατάστατες.
Μια πολύ ενδιαφέρουσα παρατήρησή του ακολουθεί:
Ενώπιον του κράτους, όσο κακό και αν είναι αυτό, όσο ύπουλο και απρόθυμο να μας τα παραχωρήσει, διαθέτουμε δικαιώματα, που μπορούμε με συντεταγμένες διαδικασίες να διεκδικήσουμε. Ενώπιον των ιδιωτικών μεγαθηρίων, όμως, όχι. Το μέλλον, υπό αυτές τις συνθήκες, συνθήκες επερχόμενης νέας φεουδαρχίας, προδιαγράφεται, νομίζω, ζοφερό.
Ουσιαστικά το Facebook έκανε κάτι εξόχως ευφυές όσο και ύπουλο. Δημιούργησε την αγορά και μετά έβαλε τους κανόνες. Τώρα εφαρμόζει τους κανόνες (που το ίδιο θέσπισε και τους οποίους αλλάζει κατά το δοκούν) και με "επιχειρήσεις-σκούπα" αποσυνδέει λογαριασμούς χωρίς κάποια εξήγηση.
Μόνο που το Δίκτυο (συνακόλουθα και το Facebook) είναι οι χρήστες του και όσο θα εφαρμόζονται στα τυφλά κανόνες και κανονισμοί που έχει αποφασίσει η ομάδα των νομικών συμβούλων της εταιρείας τόσο περιπτώσεις όπως του Έρμιππου θα πληθαίνουν.
Πράγμα που δεν είναι καθόλου κακό για το Internet. Χρειαζόμαστε ένα ανοικτό σύστημα με ανοικτές υπηρεσίες και κοινότητες. Ο,τιδήποτε άλλο είναι εκ της φύσεώς του προβληματικό...
Σχόλια