Το θέμα των σχολικών βιβλίων είναι από τα πιο “καυτά” των τελευταίων ημερών στην Ελλάδα. Και αυτό που μας έκανε εντύπωση εδώ στο deasy.gr είναι ότι βλέπουμε να γράφεται -από πολύ σοβαρά μέσα ενημέρωσης κιόλας- ότι το θέμα είναι μία ευκαιρία προκειμένου το υπουργείο Παιδείας να προωθήσει την πλήρη ψηφιοποίηση του σχολείου. Κάποιος πρέπει να πει στους συναδέλφους δημοσιογράφους - αναλυτές “επί παντός επιστητού” ότι “ψηφιακό βιβλίο” δεν σημαίνει αυτομάτως και ψηφιακό σχολείο. Σε καμία, μα καμία περίπτωση.
Το ψηφιακό σχολείο ή “σχολείο του μέλλοντος” είναι κάτι για το οποίο έχει γίνει πολύς λόγος τα τελευταία χρόνια. Ουσιαστικά, είναι ένα σχολείο όπου θα γίνεται πλήρη αξιοποίηση των ψηφιακών τεχνολογιών. Αυτό δεν σημαίνει απλώς ότι όλοι οι μαθητές θα έχουν ένα netbook ή ένα tablet και εκεί θα έχουν τα βιβλία τους και αυτό ήταν. Από υλικοτεχνικής υποδομής, απαιτούνται πολλά ακόμη πράγματα: από “σοβαρή” ευρυζωνική σύνδεση του σχολείου μέχρι διαδραστικούς πίνακες και πολλά άλλα. Τα ψηφιακά βιβλία είναι μέσα στις προδιαγραφές, αλλά πιστέψτε μας δεν είναι το πλέον βασικό κομμάτι.
Αυτό που είναι βασικό στοιχείο είναι η αλλαγή του τρόπου διδασκαλίας. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι οι ψηφιακές τεχνολογίες έχουν αλλάξει τον τρόπο ζωής μας τα τελευταία 20-30 χρόνια. Και ιδίως τον τρόπο εργασίας μας. Η κοινωνική δικτύωση, επίσης, έχει επηρεάσει σημαντικά όχι μόνο το πως επικοινωνούμε και ψυχαγωγούμαστε αλλά ακόμη και το πως εργαζόμαστε. Από την άλλη, το σχολείο -ιδίως στην Ελλάδα χωρίς αυτό να σημαίνει ότι στην Ευρώπη ή στις Ηνωμένες Πολιτείες η κατάσταση είναι πολύ καλύτερη- δεν έχει προσαρμοστεί στα νέα δεδομένα. Για την ακρίβεια, δεν έχει γίνει καμία προσπάθεια για να αλλάξει ώστε να προσαρμοστεί στα νέα δεδομένα.
Το πρόβλημα έχει πολλαπλά επίπεδα. Το ένα είναι σαφώς η ανυπαρξία υλικοτεχνικής υποδομής. Έχουν γίνει προσπάθειες και το αποτέλεσμα είναι πως όλα τα σχολεία της χώρας έχουν σύνδεση στο Internet, η συντριπτική πλειοψηφία δε μέσω ADSL. Αλλά, σε πόσα από τα σχολεία μας, μπορούν όλα τα παιδιά να συνδεθούν ταυτόχρονα; Ή σε πόσα έχει δημιουργηθεί τοπικό δίκτυο. Οι διαδραστικοί πίνακες έχουν κάνει την εμφάνιση τους αλλά είναι λίγοι. Και το κυριότερο πόσο τους αξιοποιούν οι Έλληνες εκπαιδευτικοί;
Το τελευταίο ερώτημα είναι και το πιο σημαντικό. Ακόμη και αν υπήρχε η υποδομή, θα πρέπει και κάποιος να την αξιοποιήσει. Μπορούν οι δάσκαλοι και οι καθηγητές στη χώρα μας; Κάποιοι είναι σίγουρο ότι μπορούν. Αλλά αυτοί μάλλον είναι η μειοψηφία και μάλιστα μία μικρή μειοψηφία. Οι περισσότεροι -κυρίως μεγαλύτερης ηλικίας- θα βγουν και θα δηλώσουν ότι δεν μπορούν γιατί δεν τους έχουν γίνει τα απαραίτητα σεμινάρια. Μόνο που και να γινόντουσαν τα σεμινάρια, έχουμε την υποψία ότι θα χρησιμοποιούνταν περισσότερο ως ευκαιρία να τη “σκαπουλάρουμε”, παρά για εκμάθηση και για κατανόηση μίας νέας φιλοσοφίας. Γιατί το ψηφιακό σχολείο, ουσιαστικά φέρνει μία αλλαγή στον τρόπο εκμάθησης.
Δεν είμαστε ειδικοί, αλλά θεωρούμε ότι το επόμενο βήμα στην εκπαίδευση χρειάζεται μία μεγάλη αλλαγή. Μία αλλαγή, όμως, νοοτροπίας και προσέγγισης της δουλειάς που λέγεται “δάσκαλος” ή “καθηγητής”. Σαφώς, υπάρχουν προβλήματα και ελλείψεις, αλλά το κυριότερο είναι πως πολλοί έχουν “βολευτεί” από την υπάρχουσα κατάσταση. Με αποτέλεσμα, τελικώς, ένα εκπαιδευτικό σύστημα που δεν μπορεί να προσαρμοστεί στα νέα δεδομένα.
Σχόλια