Δε χρειαζόταν να πεθάνει για να περάσει στην ιστορία. O Νέλσον Μαντέλα ήταν μια από τις σπάνιες εκείνες προσωπικότητες που έγιναν θρύλοι κατά τη διάρκεια της ζωής τους, χάρη στη σταθερή του πορεία απέναντι σε ένα από τα σημαντικότερα προβλήματα της χώρας του, τον φυλετικό διαχωρισμό μεταξύ των μαύρων Αφρικανών και των λευκών απογόνων των αποικιοκρατών που ζουν σ' αυτή επί τέσσερις αιώνες. Όλοι όσοι θυμόμαστε τη δεκαετία του 1980 και του 1990, σημαδευτήκαμε έστω και λίγο από το σύνθημα "Free Mandela" και από την ιστορική αποφυλάκισή του το 1990: μαζί με την πτώση του τείχους του Βερολίνου ήταν το ορόσημο ότι οι εποχές άλλαζαν.
Για μια ακόμα φορά είχα την ευκαιρία να παρακολουθήσω ένα τόσο σημαντικό γεγονός από το Internet και να εντυπωσιαστώ με το πόσο η φύση του μέσου, δηλαδή η δυνατότητα έκφρασης όλων των απόψεων κυρίως με τη μορφή του σχολιασμού, διαφοροποιεί τον τρόπο ενημέρωσης του κοινού* αντιπαρέρχομαι το θέμα της ακαριαίας μετάδοσης της είδησης καθώς όπως και όλη του η ζωή, ο θάνατος του Μαντέλα ήταν κάτι που θα μεταδιδόταν έτσι κι αλλιώς αστραπιαία από όλα τα μέσα. Αυτό που έχει σημασία είναι ότι μαζί με την είδηση, υπήρξε η δυνατότητα για άμεσο feedback. Και ειδικά στα social media, η δυνατότητα αυτή αξιοποιήθηκε τα μάλα.
Ίσως η πιο ενδιαφέρουσα διάσταση ήταν η εξίσου γρήγορη διάδοση άρθρων που εστίαζαν σε μερικές από τις πολιτικές θέσεις του Μαντέλα, τόσο κατά τη διάρκεια της σχεδόν τριακονταετούς φυλάκισής του, όσο και τα χρόνια που υπήρξε πρόεδρος της Νότιας Αφρικής. Την εποχή του "Free Mandela", των κινητοποιήσεων των συναυλιών και των αυτοκόλλητων σε δίσκους, πολύ λίγοι ξέραμε την ιδεολογία του νοτιοαφρικανού πολιτικού κρατούμενου πέρα από τη δράση του κατά του απαρτχάιντ -οι άνθρωποι που τον γνώρισαν τώρα, από το θάνατό του, έχουν την ευκαιρία να μάθουν κάτι παραπάνω και να τον αξιολογήσουν πιο ολοκληρωμένα.
Δε νομίζω ότι τα παραπάνω θα αλλοιώσουν σε τίποτα την αξία της δράσης του: αν η Νότια Αφρική είναι σήμερα σε καλύτερη κατάσταση από αυτή που ήταν πριν από 30 χρόνια, αυτό οφείλεται κατά πολύ στον Μαντέλα και στον τρόπο που κινήθηκε πολιτικά από το 1950 ως το 2004 που αποσύρθηκε από την τοπική και διεθνή πολιτική σκηνή. Θα βοηθήσουν ωστόσο στο να μην αντιμετωπίζεται πια σαν θρύλος αλλά σαν ένας ηγέτης με τα προτερήματα και τα ελαττώματά του και με τις δυνάμεις και τις αδυναμίες του. Και έχοντας δει πώς τον αντιμετωπίσαμε όσοι μεγαλώσαμε με το μύθο του, δεν μπορώ παρά να αισθανθώ για μια ακόμα φορά χαρούμενος (και αισιόδοξος) που πλέον η ενημέρωση έρχεται από το Internet.
Σχόλια