Ένα από τα μεγαλύτερα εγχειρήματα στη διεθνή επιστημονική κοινότητα του 21ου αιώνα μπαίνει σήμερα σε φάση υλοποίησης, έπειτα από 30 χρόνια έρευνας και σχεδιασμού. Πρόκειται για την κατασκευή του Square Kilometer Array (SKA), του μεγαλύτερου υπερευαίσθητου ραδιοτηλεσκοπίου στον κόσμο, το οποίο θα συνδέεται με δύο επιμέρους υπέρογκα τηλεσκόπια, στη δυτική Αυστραλία και Νότια Αφρική αντίστοιχα.
Ελπίδα τη λύση αστρονομικών μυστηρίων
Αναλυτικότερα, το ραδιοτηλεσκόπιο SKA αποτελεί μια «πηγή» ελπίδας κι αισιοδοξίας για τους κλάδους της αστροφυσικής και της αστρονομίας. Η σύνδεση του με ραδιοσήματα από διάφορα ουράνια αντικείμενα αναμένεται να δώσει αρκετές απαντήσεις σε ζητήματα που ταλανίζουν χρόνια τους επιστήμονες όπως την επέκταση του σύμπαντος, το σχηματισμό των γαλαξιών, τα πρώτα άστρα της κοσμικής «αυγής» και άλλα. Μάλιστα, θα λειτουργήσει και ως μέσο ανακάλυψης εξωγήινων υπάρξεων, για να διαπιστωθεί αν τελικά υπάρχουν ενδείξεις για ζωή σε άλλους πλανήτες.
Το πρώτο επιμέρους τηλεσκόπιο του ραδιοτηλεσκόπιου (SKA-Low) θα κατασκευαστεί στην απομονωμένη γη των Γουατζάρι Γιαμάτζι (Αβορίγινες γηγενείς) οι οποίοι παραχώρησαν τη γη τους στην κυβέρνηση της Αυστραλίας για να ξεκινήσουν τα έργα της κατασκευής. Το μέγεθος του SKA-Low αναμένεται να περιλαμβάνει 131.072 διπολικές κεραίες, με τη καθεμιά να μοιάζει με δίμετρο χριστουγεννιάτικο δέντρο!
Από την άλλη, το δεύτερο τηλεσκόπιο SKA-Mid θα αποτελείται από 197 παραβολικές αντένες (πιάτα), οι οποίες θα «καταλάβουν» 150 χιλιόμετρα ξερής γης στη νοτιοαφρικανική περιοχή, Καρού. Στο ίδιο μέρος μάλιστα υπάρχει το ραδιοτηλεσκόπιο MeerKAT της Νότιας Αφρικής (με 64 πιάτα), το οποίο αναμένεται να ενσωματωθεί στο SKA από το 2027 και μετά.
Τα στάδια κατασκευής και ο προϋπολογισμός
Η φάση κατασκευής του SKA θα χωριστεί σε στάδια: η πρώτη φάση με προϋπολογισμό 1,3 δισεκατομμυρίων ευρώ αναμένεται να ολοκληρωθεί μέχρι το 2028 και έπεται δεύτερη στις αρχές της επόμενης δεκαετίας, με επιπλέον 700 εκατ. ευρώ κόστος. Έτσι, ο τελικός στόχος είναι η κατασκευή ενός τηλεσκοπίου με συνολική επιφάνεια ενός τετραγωνικού χιλιομέτρου.
Αξίζει να αναφέρουμε ότι την εποπτεία της κατασκευής θα αναλάβει ο διακυβερνητικός οργανισμός SKAO με έδρα τη Βρετανία και μέλη από επτά επιπλέον χώρες: Ολλανδία, Πορτογαλία, Ιταλία, Ελβετία, Αυστραλία, Ν. Αφρική και Κίνα. Ωστόσο, θετικές για μελλοντική συνεισφορά στην κατασκευή, μεταξύ των οποίων είναι η Σουηδία, ο Καναδάς, η Ινδία, η Ιαπωνία κ.α.
Σχόλια