Οι περισσότεροι αναγνώστες του Deasy μάλλον είναι πολύ νέοι για να τις θυμούνται όμως όσοι μεγαλώσαμε στη δεκαετία του 1970 και του 1980 τις βλέπαμε παντού: σε περιοδικά και εφημερίδες, στην τηλεόραση, ακόμα και στον κινηματογράφο πριν αρχίσει η ταινία. Οι καπνοβιομηχανίες ξόδευαν δισεκατομμύρια δολάρια (εκείνης της εποχής!) και κάθε μία είχε τη δική της ταυτότητα –η Marlboro τους καουμπόι, η Camel τους φανατικούς της περιπέτειας κ.λπ.- όμως όλες είχαν τον ίδιο στόχο: να μας πείσουν ότι το κάπνισμα είναι κουλ και ότι μας κάνει να ξεχωρίζουμε από τους άλλους. Και όντες αρκετά μικροί, δε σκεφτόμασταν ότι ο ορισμός του «κουλ» είναι να μην κάνεις ό,τι κάνουν όλοι.
Η εποχή εκείνη πέρασε, οι διαφημίσεις τσιγάρων –και πιθανότατα οι καπνιστές τους- έχουν πλέον περιοριστεί όμως οι καπνοβιομηχανίες δεν έπαψαν ποτέ να προσπαθούν και όπως φαίνεται ένα από τα νέα όπλα τους είναι το ηλεκτρικό τσιγάρο, μια αγορά που, σύμφωνα με το AdAge πρόκειται φέτος να διπλασιαστεί και να φτάσει το ένα δις. Το ακόμα πιο ενδιαφέρον δε, είναι ότι σε μεγάλο ποσοστό η επιτυχία αυτή θα οφείλεται στο Twitter!
Κάτι τέτοιο υποστηρίζει μια ανάλυση που διάβαζα πρόσφατα και που βασίστηκε σε μια μελέτη του Health Media Collaboratory του Πανεπιστημίου του Ιλινόι. Η μελέτη ανέλυσε τα μηνύματα στο δημοφιλές micro-blog που σχετίζονταν με τα ηλεκτρονικά τσιγάρα και την προώθησή τους και διαπίστωσε το εξής ενδιαφέρον: παρότι η Ομοσπονδιακή Επιτροπή Τροφίμων και Φαρμάκων των ΗΠΑ δεν έχει ακόμα αποφανθεί για το αν οι συγκεκριμένες συσκευές όντως βοηθούν στο κόψιμο του καπνίσματος κανονικών τσιγάρων, οι καπνοβιομηχανίες τις διαφημίζουν έτσι στο Twitter.
Το ακόμα πιο ενοχλητικό –από Internet-ική άποψη- είναι ότι οι διαφημίσεις αυτές δεν παρουσιάζονται σαν επίσημες διαφημίσεις αλλά σαν απλοί λογαριασμοί, άλλοτε ιδιωτών και άλλοτε καταστημάτων λιανικής που ναι μεν έχουν επίσης συμφέρον να προωθήσουν τα ηλεκτρονικά τσιγάρα αλλά που τα συμφέροντά τους είναι ελάχιστα σε σχέση με αυτά της Philip Morris ή της R.J. Reynolds. Η δε ευκολία με την οποία ανοίγει και στήνεται ένας λογαριασμός στο Twitter καθώς και η δυσκολία ελέγχου του, είναι ενδείξεις ότι η τακτική αυτή δε θα σταματήσει άμεσα. Αν δε, οι μετρήσεις του Health Media Collaboratory είναι ακριβείς, τα 73.000 μηνύματα που μέτρησαν μέσα σε ένα δίμηνο του 2012 έφτασαν, δυνητικά, σε σχεδόν 7,5 εκατομμύρια χρήστες.
Όντας καπνιστής εξακολουθώ να πιστεύω ότι τελικά η επιλογή κάποιου να αρχίσει να καπνίζει –ή να σταματήσει- είναι δική του και μόνο. Από την άλλη, όντας συνειδητός καταναλωτής πληροφοριών ενοχλούμαι πολύ όταν κάποιος προσπαθεί να μου πουλήσει ύπουλα και όντας φανατικός χρήστης του Δικτύου ενοχλούμαι ακόμα περισσότερο αν η προσπάθεια αυτή γίνεται μέσω αυτού. Οι καπνοβιομηχανίες παλεύουν επί δεκαετίες να αποσυνδέσουν το όνομά τους από τις βλαβερές συνέπειες του προϊόντος που κατασκευάζουν και πουλούν και το ηλεκτρονικό τσιγάρο είναι η πιο πρόσφατη απόπειρά τους να το κάνουν. Όπως πάντα αν θα πείσουν ή όχι εξαρτάται από εμάς, όμως εδώ τουλάχιστον έχουμε πολύ πιο άμεση πρόσβαση στις πληροφορίες που θα μας βοηθήσουν να αποφασίσουμε.
Σχόλια