Διαβάζοντας το άρθρο της Σοφίας για το iPad, του Δημήτρη για την, κατά Apple, «μετά-PC εποχή», ή αυτό εδώ αλλά και παρακολουθώντας αντίστοιχες συζητήσεις στα SNS και σε διάφορα τεχνολογικά σάιτ και μπλογκ, αναρωτιέμαι αν για μια ακόμα φορά έχουμε πέσει θύματα της γνωστής (εν πολλοίς, καθοδηγούμενης) φιλολογίας που χαρακτηρίζει την αγορά της τεχνολογίας –και ίσως όχι μόνο αυτή καθώς ακόμα και αν δεν κατοικεί κανείς στον Περισσό, δεν είναι δύσκολο να αντιληφθεί την ανάγκη του καπιταλισμού να δημιουργεί ανάγκες ώστε να διευρύνει τις αγορές.
Είμαι αρκετά μεγάλος για να θυμάμαι τον πρώτο Macintosh και τη φλυαρία που τον συνόδευε σχετικά με το πώς θα αλλάξει την αντίληψή μας για τους προσωπικούς υπολογιστές. Και παρότι οι οπαδοί της Apple θα σπεύσουν να υποστηρίξουν ότι αυτό όντως έγινε, στην πραγματικότητα οι απόγονοι του Macintosh είναι, οπτικά και λειτουργικά, σχεδόν απαράλλαχτοι από τις «γκρίζες μηχανές γραφείου» που υποτίθεται ότι θα εξάλειφε από προσώπου γης ο πρόγονός τους· σύμφωνοι, η Apple εξακολουθεί να δίνει πολύ μεγαλύτερη αξία στο design, όμως ακόμα κι έτσι, οι διαφορές εντάσσονται πιο πολύ στην κατηγορία «παραλλαγές σε ένα θέμα» παρά στην κατηγορία «paradigm shift».
Έχοντας επίγνωση ότι όταν συζητάμε για τεχνολογία, οι προβλέψεις έχουν την τάση να σε στοιχειώνουν, θα ριψοκινδυνεύσω μια: είμαι βέβαιος ότι τα iPad (και γενικότερα τα tablets) δεν πρόκειται να αντικαταστήσουν τους κανονικούς υπολογιστές –με τον ίδιο τρόπο που οι φούρνοι μικροκυμάτων δεν αντικατέστησαν τις κουζίνες υγραερίου. Αυτό που βλέπω ζώντας σε μια χώρα στην οποία κάθε τεχνολογία έχει σχεδόν ακαριαία διείσδυση (οι ιάπωνες αυτοχαρακτηρίζονται «αταρασίι-μόνο-ζούκι» –ο αυστριακός νομπελίστας ηθολόγος Κόνραντ Λόρεντζ, εισηγήθηκε τον όρο «νεοφιλία» για την ανάγκη αυτή) είναι ότι στα περισσότερα σπίτια συνυπάρχουν και οι μεν και οι δε· απλώς κάθε συσκευή χρησιμοποιείται για διαφορετική δουλειά.
Αυτονόητο; Ναι! Όμως είναι εντυπωσιακό πόσο συχνά ξεχνάμε ότι η έλευση των Humvee δεν εξαφάνισε όχι μόνο τα ποδήλατα, τις μοτοσικλέτες ή τα απλά αυτοκίνητα, αλλά ούτε καν τα συνηθισμένα τζιπ –εκτός ίσως από τις περιπτώσεις κάποιων νεόπλουτων που στην πραγματικότητα δε χρειάζονται τίποτα από τα παραπάνω. Στην ιαπωνική κοινωνία τα tablets έχουν βρει ήδη τη θέση τους σε διάφορους επαγγελματικούς κλάδους (από τις διαφημιστικές εταιρείες μέχρι τους ιατρικούς επισκέπτες και από τους φωτογράφους μέχρι τους τεχνικούς στο πυρηνικό εργοστάσιο της Φουκουσίμα) και, βεβαίως, παραμένουν ένα ιδιαίτερα δημοφιλές infotainment gadget στις ηλικίες 20-30, όμως στην πραγματικότητα δεν έχουν υποκαταστήσει τίποτα –και ούτε και πρόκειται. Και το ίδιο πιστεύω ότι συμβαίνει (ή θα συμβεί) σε όλον τον υπόλοιπο κόσμο.
Οι ίδιες εταιρείες που συχνά παραλείπουν να τονίσουν ότι, με ελάχιστες εξαιρέσεις, οι καινοτομίες (πραγματικές ή μη) που βγάζουν στα καταστήματα, αφορούν το 20% του πληθυσμού του πλανήτη, επιμένουν ότι οι ίδιες καινοτομίες θα καταργήσουν τις προηγούμενες –για όλους μας. Ίσως αξίζει να ξαναδούμε λίγο πιο προσεκτικά το παρελθόν των τελευταίων 40 χρόνων και να επανεκτιμήσουμε πόσο η επιμονή τους αυτή έχει κάποιο αντίκρισμα.
Σχόλια