Δεν είναι μια από τις μεγάλες ανακοινώσεις του I/O 2016 όμως σίγουρα η στιγμή της ανακοίνωσης δεν ήταν τυχαία και σίγουρα επιλέχθηκε ώστε να προβάλει ακόμα περισσότερο την παντοδυναμία της Google τόσο από άποψη τεχνολογίας όσο και από άποψη συνολικότερης παρουσίας στα πράγματα –εν προκειμένω στα πολιτισμικά. Αναφέρομαι στο ποστ στο επίσημο μπλογκ της εταιρείας όπου ανακοινώνεται η προσθήκη 1000 ακόμα έργων τέχνης στο πρότζεκτ Google Cultural Institute και η φωτογραφική μηχανή που ευθύνεται για την εξαιρετικής λεπτομέρειας απεικόνισή τους, η “Art Camera”.
Το πρότζεκτ δεν είναι καινούριο: ξεκίνησε το 2011, αρχικά σαν “Google Art Project” με τη συνεργασία 17 μεγάλων μουσείων διαμετρήματος Γκαλερί Τέιτ, Μουσείου Μοντέρνας Τέχνης της Νέας Υόρκης και Ουφίτσι. Η αρχική ιδέα ήταν η δημιουργία αντιγράφων υψηλής ανάλυσης διάσημων πινάκων όμως όπως φαίνεται (και όπως συχνά συμβαίνει με την Google) το πράγμα πήγε πιο μακριά. Το Google Cultural Institute φιλοξενεί σήμερα εκατομμύρια εκθέματα που δεν περιορίζονται μόνο στον χώρο της τέχνης – οι συλλογές του περιλαμβάνουν ιστορία (συμπεριλαμβανομένης και της σύγχρονης), θαύματα του κόσμου, περιηγήσεις σε πόλεις και χωριά (με τη συνδρομή του street view του Google Maps βεβαίως) και πολλά ακόμα.
Αν και τα προσωπικά μου συναισθήματα για τα μουσεία είναι ανάμικτα –ή ίσως ακριβώς γι αυτόν τον λόγο- το Google Cultural Institute με συνεπήρε: το κείμενο αυτό χρειάστηκε περίπου δύο ώρες για να γραφτεί επειδή κάθε λίγο κάποια καινούρια συλλογή μου αποσπούσε την προσοχή. Και δεδομένου ότι ως “ίδρυμα” βρίσκεται ακόμα σε νηπιακό στάδιο (τα περισσότερα μουσεία υψηλών προδιαγραφών έχουν ηλικία δεκαετίες αν όχι αιώνες) η φαντασία ωχριά μπροστά στο τι μπορεί να περιλαμβάνει μετά από 50 χρόνια, ειδικά αν σκεφτεί κανείς ότι πρόκειται για κάτι κατά βάση τεχνολογικό και ότι η εταιρεία που το έχει κατασκευάσει έχει μια μοναδική σχέση με την τεχνολογία.
Σκεπτόμενος τις προοπτικές αυτές, αναρωτήθηκα αν τελικά το Google Cultural Institute μπορεί να εξελιχθεί σε ένα υπέρ-μουσείο που θα επισκιάσει ό,τι παρόμοιο υπάρχει ονλάιν –αν ήμουν κάπως πιο τεχνοφοβικός θα επέκτεινα την ερώτηση ακόμα περισσότερο και θα έλεγα αν πρόκειται να οδηγήσει τα κανονικά μουσεία σε μαρασμό. Και ακόμα και αν απορρίψει κανείς το δεύτερο σκέλος (όσο πλήρης και να γίνει η συλλογή του μουσείου της Google, μια επίσκεψη στο Λούβρο π.χ. σημαίνει και μια επίσκεψη στο Παρίσι και η διάθεση των ανθρώπων για ταξίδια μάλλον δε θα αλλάξει εντός των προσεχών ετών), το πρώτο παραμένει: το Google Cultural Institute έχει όλες τις προδιαγραφές να γίνει ένα μονοπώλιο πολιτισμού στο Internet με τον ίδιο τρόπο που η εταιρεία πίσω του έγινε μονοπώλιο στην αναζήτηση ή στη διαφήμιση.
Είναι κατ' ανάγκη κακό κάτι τέτοιο; Εξαρτάται αποκλειστικά από το πόσο “καλή” ή “κακή” θα είναι η Google. Όσο το Google Cultural Institute θα παραμείνει ένα ανοιχτό σάιτ όπως είναι σήμερα και οι συλλογές του θα είναι προσβάσιμες σε όλους, ελάχιστη σημασία έχει αν πίσω του βρίσκεται η Google ή οποιοσδήποτε άλλος –εξίσου μικρό θα είναι το πρόβλημα αν κάποια στιγμή η εταιρεία αποφασίσει ότι ένα μικρό αντίτιμο θα ήταν δικαιολογημένο (σε τελική ανάλυση και τα μουσεία έχουν εισιτήριο, έτσι δεν είναι;) Αν βεβαίως επαληθευθούν όσοι θεωρούν τις μεγάλες εταιρείες πηγή όλων των ανθρώπινων δεινών και η Google αποφασίσει ότι το εύρος της συλλογής της δικαιολογεί, για παράδειγμα, ένα αντίτιμο 100 δολαρίων, τα πράγματα θα είναι διαφορετικά όμως προσωπικά δε θα στοιχημάτιζα υπέρ μιας τέτοιας πιθανότητας.
Έχω γράψει συχνά ότι στο μέτρο που έχει νόημα κάτι τέτοιο, μάλλον “συμπαθώ” παρά “αντιπαθώ” την Google. Και η εμπλοκή της σε πρότζεκτ όπως το Google Cultural Institute είναι ο βασικότερος λόγος: είναι κάτι το οποίο μια εταιρεία δεν είχε ανάγκη να κάνει όμως το κάνει προσφέροντας έτσι στον χρήστη, πρόσβαση σε μερικές από τις κορυφαίες στιγμές της ανθρωπότητας με τον καλύτερο δυνατό τρόπο. Γι αυτό δε φτιάχτηκε το Internet;
Σχόλια