Όπως συνήθως συμβαίνει με τα θέματα αυτά, έκανε τον γύρο του κόσμου: ένα ρομπότ διευθύνει τη φιλαρμονική ορχήστρα Λούκα στο Τεάτρο Βέρντι στην Πίζα, με προσκεκλημένο τον τενόρο Αντρέα Μποτσέλι (το σχετικό βίντεο υπάρχει στη σελίδα της κατασκευάστριας εταιρείας του ρομπότ YuMi, ABB). Το ρομπότ διηύθυνε τρία από τα πιο γνωστά κομμάτια της όπερας (“La Donna è Mobile” από τον “Ριγκολέτο”, “O mio babbino caro” από το “Τζιάνι Σκίκι” και το ιντερμέτζο από την “Καβαλερία Ρουστικάνα”), επαινέθηκε από τον διάσημο τενόρο –και από τους ανθρώπους της ABB και το πράγμα τελείωσε εκεί.
Ή θα έπρεπε να τελειώσει αφού τις επόμενες ημέρες, εμφανίστηκαν τα γνωστά δημοσιεύματα και σχόλια στα σόσιαλ μίντια που υπαινίσσονταν ότι ο Αρμαγεδδών του Skynet είναι προ των πυλών επειδή μια ακόμα ανθρώπινη αποκλειστικότητα αλώθηκε από τις μηχανές του Σατανά. Και παρότι η (γνωστότατη κατά τα λοιπά και όχι μόνο στους κύκλους των σκληροπυρηνικών της τεχνολογίας) ελβετική-σουηδική ABB καταβάλει κάθε προσπάθεια να παρουσιάσει όσο πιο φιλικά γίνεται το... φαινόμενο με βίντεο (μεταξύ των οποίων και με ένα της εκπαίδευσης του ρομπότ από τον μαέστρο της ορχήστρας, Αντρέα Κολομπίνι), κείμενα, επεξηγήσεις κ.λπ. η ετυμηγορία έχει μάλλον βγει: το ανθρώπινο είδος οδεύει προς εξαφάνιση.
Και πιθανώς όντως οδεύει. Τον τελευταίο καιρό πάνω από το κεφάλι μου (υπενθυμίζω ότι τα τελευταία χρόνια ζω μόνιμα στην Ιαπωνία -αλλά είναι ένα ζήτημα που δεν αφορά μόνο εμάς εδώ) περνούν πύραυλοι που ξεκινούν από τη Βόρεια Κορέα και καταλήγουν όλο και μακρύτερα στον Ειρηνικό με τον αποστολέα τους να δείχνει να μην έχει καταλάβει ότι ο νυν ένοικος του Λευκού Οίκου διαφέρει από τους προκατόχους του. Οποιοσδήποτε έχει ασχοληθεί έστω και μια ώρα σοβαρά με το περιβάλλον (ή με τα καιρικά φαινόμενα) βλέπει ότι υπάρχουν ενδείξεις για αλλαγές άκρως ανησυχητικες ενώ ακόμα πιο τρομακτικό είναι το γεγονός ότι ένα σημαντικό μέρος του πληθυσμού αρκετών χωρών του πρώτου κόσμου είναι διατεθειμένο να επιστρέψει σε υγειονομικές (ή πολιτικές ή πολιτισμικές) συνθήκες 150 χρόνων πριν λόγω συνωμοσιοφοβίας.
Σίγουρα πάντως το πρόβλημα δεν είναι ένα γκαγκ που έγινε ως ατραξιόν για το γκαλά του Πρώτου Διεθνούς Φεστιβάλ Ρομποτικής -μα “φεστιβάλ”; Το να παίζει κανείς μουσική πάει πολύ πέρα από την αναπαραγωγή κινήσεων (και αντίθετα με ό,τι πιστεύουν πολλοί από αυτούς που δεν ασχολούνται με το αντικείμενο, ο μαέστρος παίζει και ο ίδιος μουσική άσχετα αν το ξυλάκι που κρατάει στο χέρι του δεν παράγει ήχο) και μια καλά δουλεμένη ορχήστρα μπορεί όντως να παίξει χωρίς μαέστρο, ακολουθώντας τον κονσερτίνο της. Ήτοι, ό,τι και αν έκανε το YuMi (και προσωπικά δεν αμφιβάλω ότι οι εκπαιδευτές του έκαναν ό,τι καλύτερο μπορούσαν), η μουσική πάλι θα ακουγόταν εξαιρετικά. Και δε θα την παρήγαγε το ρομπότ.
Δεν ξέρω πόσοι μαέστροι πλήρους ορχήστρας υπάρχουν –λαμβάνοντας υπόψη πόσο απίστευτα δύσκολη δουλειά είναι, πόσο επίπονη μελέτη χρειάζεται και πόσο λίγες ευκαιρίες υπάρχουν για να την κάνει κανείς, ακόμα και αν καταφέρει να τη μάθει, δε θα δυσκολευόμουν να πιστέψω ότι πρόκειται για κάτι που απασχολεί το πολύ 1000-2000 ανθρώπους σε όλον τον κόσμο. Και πραγματικά δεν νομίζω ότι κανείς από τους ανθρώπους αυτούς πρέπει να αισθάνεται ότι το επαγγελματικό του μέλλον κινδυνεύει: αυτό που κάνουν είναι τόσο μα τόσο (μα τόσο!) ιδιαίτερο που πολύ συχνά δεν μπορεί να τους αντικαταστήσει ούτε ένας άλλος άνθρωπος με τις ίδιες γνώσεις και την ίδια εμπειρία –πόσο μάλλον ένα ζευγάρι βραχίονες κινούμενοι μηχανικά. Αν θέλουμε να μιλήσουμε σοβαρά, και με ασύλληπτα μεγαλύτερες κοινωνικές επιπτώσεις, ας συζητήσουμε για την αντικατάσταση χιλιάδων βιομηχανικών εργατών. Όχι τη μελλοντική, αλλά αυτή που συμβαίνει ήδη.
Σχόλια