Η στιγμή της ατμομηχανής

Η στιγμή της ατμομηχανής

Αν το καλοσκεφτεί κανείς, αυτός δεν είναι ο λόγος που διαβάζουμε επιστημονική φαντασία; Προκειμένου να φωτίσουμε τη σκέψη μας με τον προβληματισμό ανθρώπων που μπορούν να δουν πέρα από εκεί που μπορούμε εμείς –ή, πιο σωστά, που μπορούν να δουν από γωνίες που εμείς δεν σκεφτόμαστε ότι υπάρχουν ή που ακόμα και αν γνωρίζουμε, δεν είμαστε διατεθειμένοι να εξερευνήσουμε. Και δεν αναφέρομαι μόνο στο έργο των ανθρώπων αυτών: συχνά και οι συνεντεύξεις τους μπορούν να αποδειχτούν εξίσου πηγές έμπνευσης.

Διαβάζοντας, φερ’ ειπείν μια παλιά συνέντευξη του Ουίλιαμ Γκίμπσον στο “Wired” ήρθε μπροστά σε μια διατύπωση που αν και δεν εξηγεί απολύτως, τουλάχιστον δίνει μια απάντηση σε κάτι που έχω αναρωτηθεί αμέτρητες φορές και που είμαι σίγουρος ότι δεν είμαι ο μόνος: γιατί συνήθως υπάρχει χρόνος (και δη αρκετός) μεταξύ της εφεύρεσης μιας τεχνολογίας και της καθιέρωσής της; Γιατί, ας πούμε, παρότι όλα τα στοιχεία που αποτελούν το Facebook υπήρχαν από τη δεκαετία του 1990, χρειάστηκε να φτάσουμε στο 2004 προκειμένου κάποιος να τα συνδυάσει, να τα σερβίρει με τον συγκεκριμένο τρόπο και να βρεθεί με ένα παγκόσμιο φαινόμενο;

Ο Γκίμπσον αποκαλεί το φαινόμενο “στιγμή της ατμομηχανής” (“steam engine time”) και λέει χαρακτηριστικά: “Οι άνθρωποι έφτιαχναν παιχνίδια-ατμομηχανές από χιλιετίες. Οι Έλληνες τα είχαν, πολλοί άλλοι πολιτισμοί. Οι Κινέζοι –πολλοί πολιτισμοί χρησιμοποίησαν τον ατμό για να κάνουν μεταλλικά μαραφέτια να πηγαίνουν γύρω-γύρω όμως κανείς δεν έκανε κάτι παραπάνω. Κάποια στιγμή κάποιος στην Ευρώπη έφτιαξε ένα πράγμα στην αποθήκη στον κήπο του και έγινε η βιομηχανική επανάσταση. Ήταν η στιγμή της ατμομηχανής. Όταν έγραφα εκείνες τις πρώτες ιστορίες, δεν ήξερα καν να ονοματίσω το όλο πράγμα “ψηφιακό”. Όμως ήταν η στιγμή της ατμομηχανής – [ήταν κάτι που ] συνέβαινε τότε.” 

Όπως είναι εμφανές, ο συγγραφέας σχολιάζει αν και κατά πόσον οραματίστηκε τον ψηφιακό κόσμο πριν συμβεί –και αρνείται ότι συνέβη κάτι τέτοιο, αποδίδοντας το φαινόμενο σε τάιμινγκ: η τριλογία του “Νευρομάντη” συνέπεσε με μια εποχή που ήταν έτοιμη να υιοθετήσει το Ίντερνετ συνολικά και τα λιγότερα από 10 χρόνια προβαδίσματος του Γκίμπσον ήταν αρκετά ώστε να του χαρίσουν τον χαρακτηρισμό του τέχνο-προφήτη. Καθώς δεν έχω κανέναν λόγο να τον αμφισβητήσω (σε τελική ανάλυση, φαίνεται ότι ο ίδιος δε θέλει να κρατήσει τον χαρακτηρισμό οπότε ας το σεβαστούμε), μένω στο άλλο, το πιο ενδιαφέρον: ότι δηλαδή κάθε τεχνολογία καθιερώνεται όταν ο κόσμος που θα τη χρησιμοποιήσει είναι έτοιμος γι αυτό –πότε πραγματικά εφευρέθηκε είναι, τελικά, αδιάφορο.

Διαβάζοντας τον Γκίμπσον, συνειδητοποίησα ότι πάντοτε πίστευα κάτι παρόμοιο και αυτός είναι ο λόγος που παρότι ποτέ δε συμπάθησα ούτε την Apple, ούτε τη Microsoft, προσπάθησα να αποφύγω να τους προσάπτω ότι δεν είχαν εφεύρει οι ίδιες τα πιο δημοφιλή τους προϊόντα. Ναι, η γραμμή εντολών, τα παράθυρα, τα ποντίκια, τα έξυπνα τηλέφωνα ήταν όλα πράγματα που κάποιος άλλος είχε σκεφτεί πριν από αυτές όμως το ταλέντο να διαβάσουν ότι είχε έρθει η στιγμή της ατμομηχανής για καθένα από αυτά είναι επίσης ένα ταλέντο το οποίο αξίζει να ανταμείβεται. Και υποθέτω το ίδιο θα έλεγα και για την Amazon, τη Facebook ή την Google: καμία τους δεν εφηύρε τον τροχό όμως όλες (για την ακρίβεια, οι άνθρωποι πίσω τους) είδαν ότι ο κόσμος χρειαζόταν έναν τροχό, τον αμπαλάρισαν και τον πούλησαν. Γιατί τελικά κάτι τέτοιο να είναι μεμπτό;

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ,

Σχόλια

ΠΑΡΑΚΑΛΩ ΠΕΡΙΜΕΝΕΤΕ. ΦΟΡΤΩΝΟΝΤΑΙ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ...

Home